ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΕΠΙ ΠΑΣΗ ΤΗ ΚΤΙΣΕΙ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΕΠΙ ΠΑΣΗ ΤΗ ΚΤΙΣΕΙ

Σε καιρούς και χρόνους δυσχείμερους και δίσεκτους κατά τους οποίους η ανθρωπότητα περιπατεί εν τη σκοτία ακούεται η φωνή του Θεανθρώπου, o οποίος είναι το αυτόφως της όντως ζωής: «Εγώ ειμί το Φως του κόσμου, ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιω. Θ΄, 12-13). Φως και περισσότερο φως αναζητούν και επιζητούν απεγνωσμένα οι άνθρωποι σε έναν κόσμο ο οποίος ρέπει προς το σκότος και η ζωή του, η ύπαρξη του, οι πράξεις και οι λόγοι του δεν φωτίζονται από το αληθές, άδυτο και ανέσπερο, άκτιστο Φως του όντως αυτόφωτος Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, ο οποίος κατά την κοσμοσωτήρια ημέρα των Θεοφανείων αυτοκενώνεται βαπτιζόμενος, παρέχοντας όχι ηθικά ή φιλοσοφικά, θεωρητικά ή φαντασιακά, αλλά οντολογικά ήτοι τω όντι υπαρξιακά, την μεταμορφωτική αναγέννηση και ανάπλαση του θνητού και φθαρτού γένους των ανθρώπων ως μιά άλλης διαστάσεως οντολογική πρόταση ζωής που δεν αρνείται ή απορρίπτει την κτιστή δημιουργία αλλά υπερβαίνει την κτιστότητα και φθαρτότητά μας.

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΙΚΗΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ
ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΙΚΗΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ

Απεγνωσμένα ο χοϊκός και θνητός άνθρωπος αναζητά και αποζητά σε έναν κόσμο πνευματικού σκότους το φως στην όλη ζωή του, αλλά όσο και αν το φυσικό φώς είναι ενίοτε εκτυφλωτικό στους ανθρώπινους οφθαλμούς, εντούτοις δεν είναι ικανό να καθαιρέσει τα σκότη της ψυχής μας και να μεταμορφώσει ανακαινιστικά την όλη ψυχοσωματική μας ύπαρξη, προκειμένου να γίνουμε καινοί, ολοκαίνουργοι άνθρωποι, νεκρώνοντας κάθε τι το σάπιο και ευτελές. Μόνο το άκτιστο φως της Τριαδικής Θεότητος, όπως Αυτή επεφάνη κατά την κοσμοσωτήριο ημέρα της κατά σάρκας βαπτίσεως, εν χρόνω και εν τόπω, του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, ανακαινίζει μεταμορφωτικά και όντως αναγεννά τον όλο κτιστό ψυχοσωματικά άνθρωπο, ο οποίος στο τέλειο θεανδρικό πρόσωπο του ενσαρκωθέντος και ενανθρωπήσαντος Ιησού Χριστού καθίστασται ο «καινός Αδάμ» και η «καινή Εύα». Οι πάντες άνευ διακρίσεως και εξαιρέσεως καθίστανται υιοί και θυγατέρες φωτός, φωτόμορφα πρόσωπα φέροντα στο είναι της υπάρξεώς τους την βαπτισματική άνωθεν δωρεά του δωρεοδότου Θεανθρώπου Χριστού, η οποία δεν είναι άλλη από το άκτιστο, μεταμορφωτικό και ανακαινιστικό φως, ως φως εκ φωτός φωτοφόροι κληρονόμοι της Βασιλείας του, όπου το άδυτο και ανέσπερο άκτιστο φως της Τριαδικής Θεότητος «φαίνει τοις πάσι».

«ΕΝ ΙΟΡΔΑΝΗ ΒΑΠΤΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΟΥ ΚΥΡΙΕ...» : Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΥΧΩΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΕΝ ΙΟΡΔΑΝΗ ΒΑΠΤΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΟΥ ΚΥΡΙΕ...»

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΥΧΩΝ
 ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

·  Ο Θεολογικός υπομνηματισμός των ευχών των Αγίων Θεοφανείων μέσα από τα θεόπνευστα και θεοφώτιστα συγγράμματα των Θεοφόρων Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας.

Στην λατρευτική ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας οι μυστικώς ή εκφώνως και «εις επήκοον του λαού» αναγινωσκόμενες ευχές κατέχουν κατά περίπτωση και σε ποικίλες περιστάσεις ιδιαιτέρα και προεξέχουσα θέση, εάν αναλογισθεί κάποιος ότι σε αυτές είναι διατυπωμένη με την γραφίδα των Θεοφόρων Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας η θεοπνεύστως αλάθητη θεολογική διδασκαλία αυτής. Αποτελούν μάλιστα μοναδικής και απαράμιλλης ωραιότητος, ασύγκριτου και ανεπανάληπτου γλωσσικού κάλλους αριστουργηματικά θεολογικά και φιλολογικά κείμενα παγκόσμιας εμβέλειας, στα οποία όλα τα επιμέρους δογματικά και πνευματικά κεφάλαια της Ορθοδόξου θεολογικής διδασκαλίας παρατιθέμενα διδάσκουν και καταρτίζουν το Χριστώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας με όντως «ρήματα αιωνίου ζωής και αληθείας», οντολογικής (υπαρξιακής) και δη σωτηριολογικής διαστάσεως, σημασίας και σπουδαιότητος για τον άνθρωπο Θεόσδοτες εν Χριστώ Ιησού προτάσεις αιωνίου ζωής.

Η ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΒΑΜΟΝΑ ΜΕΓΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ ΕΥΤΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΣΧΑΤΑ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΒΑΜΟΝΑ ΜΕΓΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ ΕΥΤΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑ ΜΕΣΑ
ΣΤΟΝ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΣΧΑΤΑ

Δυσθεώρητο και απερινόητο είναι όντως το μέγα και θαυμαστό μυστήριο της δημιουργίας απάσης της κτίσεως, η οποία είτε ορατή και υλική είτε αόρατος και άυλος, όπως είναι οι επουράνιες ασώματες αγγελικές δυνάμεις, κατά την ορθόδοξη θεολογική διδασκαλία ήλθε στο «είναι» της υπάρξεώς της «εκ του μη όντος», ήτοι «εκ του μηδενός» από την μόνη «άναρχη αρχή» και «αναίτια αιτία», που είναι ο άκτιστος δημιουργός του σύμπαντος κόσμου Τριαδικός Θεός, ο οποίος ως αριστοτέχνης ποιητής και πλάστης δημιούργησε αυτήν «λίαν καλώς», με αγάπη και προνοητική μέριμνα, με ευταξία και αρμονία, ώστε η όλη δημιουργία να συγκροτείται και συγκρατείται στην συμπαντική διάστασή της όχι από την πεπερασμένη λογική των κτιστών ανθρώπων αλλά από την θεία πρόνοια και να αποτελεί έναν «κόσμο», δηλαδή ένα κόσμημα, ένα στολίδι, κάλλους και ισορροπίας μέσα στην όλη συμπαντική ευταξία και αρμονία. Απολύτως ουδέν στην κτιστή δημιουργία συντελέσθηκε, αυτόματα, τυχαία και με απρονοησία, αλλά τα πάντα και κατά πάντα φέρουν την δημιουργική και ζώσα πνοή του ακτίστου δημιουργού πανσόφου Θεού, ο οποίος δεν έπλασε έναν κόσμο άναρχο και άτακτο, αλλά με την επέκεινα πάσης κτιστής σοφίας και λογικής, θεία πρόνοια, η οποία είναι ακατάληπτη με βάση τα ισχνά και πεπεραμένης ισχύος ανθρώπινα λογικά κριτήρια, και γι’ αυτό εν τέλει τόσο θαυμαστή και θαυμασία, όντως σοφία και δύναμη του πανσθενουργού Θεού.

ΡΟΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝ ΦΑΝΑΡΙΩ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΡΟΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ
ΜΕ ΤΗΝ ΕΝ ΦΑΝΑΡΙΩ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ

Άγιο Δωδεκαήμερο του σωτηρίου έτους 1995 και ο νεαρός Φοιτητής από την Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής «επιθυμίαν επεθύμησε», πέραν των άλλων προσκυνηματικών κατά τα προηγούμενα έτη επισκέψεών του στην θεοτοκούπολη Βασιλεύουσα και στο αείζωο και τηλαυγέστατο της Οικουμένης Φανάριο, να βιώσει το «παράδοξο μυστήριο των ολίγων τε και ελαχίστων και εν ταυτώ αναρίθμητων» Ρωμηών της του Κωνσταντίνου Προκαθεζομένης ανά την Οικουμένη Πόλεως κατά την Πρωτοχρονιά εκείνου του έτους Κυρίου ανάμεσα σε μορφές από τα διαβάσματά του και σε εκείνες του ενεστώτος χρόνου σε ημέρες χαράς και ευφροσύνης τόσο στις αυλές του πολυμαρτυρικώς καθηγιασμένου Φαναρίου όσο και ανά τας ρύμας και τας οδούς, στα σοκάκια και στα καλντερίμια της Πόλεως, η οποία καίτοι εξωτερικώς, αρχιτεκτονικά και πληθυσμιακά, χάνεται κατά την αδάμαστη ροη του πανδαμάτορος χρόνου, εντούτοις όμως εσωτερικώς παραμένει αναλλοίωτη στην ουσία και υπόσταση της για όλα εκείνα που είναι και συμβολίζει για τους Ορθοδόξους ή μάλλον τους Πανορθοδόξους και για το ημέτερο Γένος.

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ ΘΕΟΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ ΘΕΟΣ

·    Στο θεανθρώπινο πρόσωπο του εν φυγή πρόσφυγα νηπιάσαντος Θεού Ιησού Χριστού ενσαρκώνεται και υποστασιοποιείται το πρόσωπο κάθε παιδιού-πρόσφυγα ανεξαρτήτως ενθοφυλετικής καταγωγής ή θρησκευτικής αναφοράς.

·  Η φυγή εις Αίγυπτον του νηπίου Ιησού Χριστού για να σωθεί από την νηπιοφονική μάχαιρα της αυθαιρέτου πολιτικής εξουσίας του αρχομανούς δολοφόνου Ηρώδη ερμηνεύει διαχρονικά τον αμοραλισμό ενός απάνθρωπου και υποκριτικά ψευδεπίγραφου πολιτισμένου κόσμου απέναντι σε κάθε παιδί-πρόσφυγα.

Άραγε πόσο συμπαγές και άθραυστο μπορεί να είναι το «εωσφορικό προσωπείο» της διεθνούς κοινότητας και μάλιστα του πολυδιαφημισμένου και πολυδιακηρυγμένου λεγόμενου πολιτισμένου δυτικού κόσμου κάθε φορά που «ίσταται απαθώς» και ρεμβάζει σιωπηρώς απέναντι στο δράμα και την τραγωδία του ανθρωπίνου προσώπου κάθε πρόσφυγα και ιδιαίτατα όταν πρόκειται για μικρά παιδιά ακόμη και νηπία που βιώνουν στην απαρχή της επιγείου ζωής τους το φάσμα της του θανάτου μαχαίρας ή του αιφνιδίου θανάτου στα ύδατα ποταμών και θαλασσών, «εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης».

Η ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ:ΑΥΤΟΣ ΓΑΡ ΕΝΗΝΘΡΩΠΗΣΕΝ ΙΝΑ ΗΜΕΙΣ ΘΕΟΠΟΙΗΘΩΜΕΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΕΙΝΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΕΩΣ ΗΜΕΙΣ ΓΕΓΟΝΑΜΕΝ ΥΠΟΘΕΣΙΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΥΤΟΣ ΓΑΡ ΕΝΗΝΘΡΩΠΗΣΕΝ ΙΝΑ ΗΜΕΙΣ 
ΘΕΟΠΟΙΗΘΩΜΕΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΕΙΝΟΥ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΕΩΣ ΗΜΕΙΣ ΓΕΓΟΝΑΜΕΝ ΥΠΟΘΕΣΙΣ 

· Η χριστολογική διδασκαλία του Αγίου Θεοφόρου Πατρός  Αθανασίου του Μεγάλου στην «Περί της Θείας Ενανθρωπήσεως» πραγματεία του.

Η κορυφαία θεολογική πραγματεία του Θεοφόρου Πατρός και μεγίστου Θεολόγου Αγίου Αθανασίου είναι η «Περί Ενανθρωπήσεως» του Υιού και Λόγου του Θεού, την οποία συνέγραψε περίπου το 318 μ.Χ., όταν είχε υπερβεί μόλις το εικοστό έτος της ηλικίας του.

Η όλη χριστολογική διδασκαλία του Θεοφόρου Πατρός άρχεται με το μυστήριο της Θείας Οικονομίας για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη θεία αποκάλυψη, ήτοι την ενανθρώπιση του Μονογενούς Υιού και Λόγου του Θεού, επειδή «αυτός γαρ ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν».

ΓΙΑΤΙ ΕΓΕΝΝΗΘΗ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ; ΘΕΙΑ ΕΝΑΘΡΩΠΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ ΘΕΩΣΗ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΓΙΑΤΙ  ΕΓΕΝΝΗΘΗ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ;

ΘΕΙΑ ΕΝΑΘΡΩΠΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ ΘΕΩΣΗ

Σε καιρούς και χρόνους θεολογικής πενίας, κενού και ρηχού συνθηματολογικού θεολογικού ή κηρυκτικού εκκλησιαστικού λόγου, εκκοσμικευμένου εκκλησιαστικού φρονήματος και ατέρμονος λαϊκιστικής ρητορικής ακόμη και για τα ουσιώδη και ζώπυρα της πίστεως και της εν γένει ευαγγελικής αληθείας, τα οποία αφορούν τα οντολογικών (υπαρξιακών) και σωτηριολογικών διαστάσεων ζητήματα της θείας αποκαλύψεως σε σχέση και αναφορά προς τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο ως εικόνος Θεού και την εν Χριστώ σωτηρία και θέωσή του, έρχονται οι θεοκίνητοι και θεόπνευστοι Πατέρες της Εκκλησίας να ορθοτομήσουν «λόγον αληθείας», να διδάξουν, να αφυπνίσουν και να εγείρουν συνειδήσεις, να διακηρύξουν και όντως να θεολογήσουν άνευ προτεσταντικού τύπου ηθικισμούς και ευσεβισμούς ή ρωμαιοκαθολικής σχολαστικότητος τυπολατρικούς νομικισμούς, ότι η σωτηρία και απολύτρωση του κτιστού ανθρωπίνου γένους ως ένωση κτιστού και ακτίστου συνετελέσθη εφάπαξ και αληθώς με την εξ αγάπης θεία ενανθρώπηση για την κατά χάριν θεοποίηση του πεπτωκότος και υποκειμένου στη φθορά και τον θάνατο ανθρώπου λόγω της κτιστότητός του. Μυριάκις διατυπώνεται το ερώτημα: «Γιατί εγεννήθη ο Χριστός;», και οι ψευδοσυναισθηματικές, ηθικιστικές, ευσεβιστικές, ιστορικο-θεσμικές και τυπολατρικώς νομικίστικες απαντήσεις αστοχούν τραγικά σε σχέση με την όντως αλήθεια του εν μέσω του ιστορικού γίγνεσθαι συντελεσθέντος αυτού απολυτρωτικού γεγονότος της θείας αποκαλύψεως, της εν Χριστώ Ιησού θείας ενανθρωπήσεως, διά της οποίας και μόνο επιτεύχθηκε προς χάριν της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους και σύνολης της κτιστής δημιουργίας η ένωση του κτιστού με το άκτιστο.

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Αν ο Χριστός δεν ανασταινόταν, θα ήμασταν οι πιο αξιοθρήνητοι και εξαπατημένοι από όλους τους ανθρώπους, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος (Α΄ Κορ. 15,19). Έτσι χρίει αμέσως την Ανάσταση ως την μεγαλύτερη εορτή της Χριστιανοσύνης. Αλλά και αν ο Χριστός δεν γεννιόταν, δεν θα είχαμε ποτέ την ανάσταση, συμπληρώνει ο ιερός Χρυσόστομος και συνδέει έτσι αναπόσπαστα την γέννηση του Σωτήρος Χριστού με την ανάστασή του. Γι’ αυτό και χαρακτηρίζει τα Χριστούγεννα ως την «Μητρόπολη των εορτών» της χριστιανικής πίστεως και της ορθοδόξου εκκλησίας μας.

Στη ζωή και στην παράδοση της Εκκλησίας μας και οι δύο αυτές μεγάλες εορτές έχουν μία ιδιαίτερη σημασία. Έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην υπόμνηση και διασφάλιση του ορθοδόξου δόγματος. Όπως το Πάσχα υπογράφει το δόγμα της θεότητος του Χριστού, έτσι τα Χριστούγεννα σφραγίζουν το δόγμα της τελείας ανθρωπίνης φύσεώς του. Στην ανάσταση βλέπουμε τον άνθρωπο Θεό, στην γέννηση βλέπουμε τον Θεό άνθρωπο.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ

Ένα από τα σωτηριώδη και κοσμογονικά γεγονότα του ιστορικού γίγνεσθαι, που η θρησκευτική (εκκλησιαστική τέχνη) διά της βυζαντινής εικονογραφίας απεικονίζει, είναι αυτό της του Χριστού Γεννήσεως, το οποίο όλως ιδιαιτέρως συγκινεί και γοητεύει τους πιστούς. Η εικόνα ομιλεί μέσα από την «σιωπή της».

Η Ορθόδοξη Βυζαντινή εικονογραφία θέλοντας να εκφράσει όλη την θεολογική και δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας σχετικά με την ενανθρώπιση του Μονογενούς Θεού Λόγου, εικονογραφεί τα κοσμοσωτήριο αυτό γεγονός με ιδιαίτερη προσοχή και πληρότητα, στο οποίο απεικονίζεται όλη η κτίση, λογική και άλογη, να μετέχει και να εξαίρει όσα παράδοξα και θαυμαστά συντελούνται.

Έτσι, στην εικόνα της γεννήσεως εικονίζεται αρχικά το Σπήλαιο, το οποίο έχει πολλαπλό συμβολισμό. Συμβολίζει, πρώτον, τον τάφο του Ιησού Χριστού και προεικονίζει (προτυπώνει) τον σταυρικό του θάνατο. Δεύτερον, συμβολίζει το σκοτεινό κράτος του Άδου, το οποίο θα καταλύσει διά του σταυρικού του θανάτου και της Αναστάσεώς του ο Νικητής της ζωής και του θανάτου, ο Ιησούς Χριστός. Και τρίτον, τον ειδωλολατρικό κόσμο που ζει στο πνευματικό σκότος, το οποίο θα αφανίσει με την σταυρική Του θυσία ο Χριστός ως η μόνη πηγή του αληθινού και ζωογόνου ακτίστου φωτός.

ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ - Η ΕΝΣΑΡΚΩΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ

 Η ΕΝΣΑΡΚΩΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ

Όταν ο εραστής της Ιεράς Επιστήμης κρατά ανά χείρας το περισπούδαστο θεολογικό πόνημα του πολυγραφότατου και μεγάλου Θεολόγου Πατρός της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αγίου Νεκτάριου Μητροπολίτου Πενταπόλεως, υπό τον τίτλο: « Χριστολογία», το βλέμμα του πίπτει και προσηλώνεται στο επί του εσωφύλλου δημοσιευόμενο χωρίο από το ΜΘ' (49)  κεφάλαιο του παλιοδιαθηκικού βιβλίου της Γενέσεως, στο οποίο αναφέρεται: « Ουκ εκλείψει άρχων εξ Ιούδα, και ηγούμενος εκ των μηρών αυτού, έως αν έλθη, ω απόκειται. Και αυτός προσδοκία εθνών» (Γεν. μθ΄ 9-10).

Ο Θεόφρων και θεοκίνητος Πατήρ της Εκκλησίας Άγιος Νεκτάριος μετ’ εμφάσεως ποιεί μνείαν του ως άνω χωρίου προκειμένου να υπογραμμίζει το «πανανθρώπινον» της ενδομύχου προσδοκίας για την έλευση του Σωτήρος και Λυτρωτού του πεπτωκότος και υποκειμένου στη φθορά και τον θάνατο κτιστού και χοϊκού γένους των βροτών, επειδή «το ανθρώπινον γένος….ωμοίαζε προς χάος καταλελειμμένον υπό του Θεού».

ΜΕ ΤΑ ΣΠΑΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΜΕ ΤΑ ΣΠΑΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

·   Χρυσοστομική γραφή για το παράδοξο μυστήριο της εν χρόνω και εν τόπω κατά σάρκα γεννήσεως του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Όταν κάποιος αναλογισθεί την παραδοξότητα του όντως ακατάληπτου και απερινόητου μυστηρίου της Θείας Οικονομίας, ήτοι της ασπόρως και απειράνδρως ενσαρκώσεως και ενανθρωπήσεως του ασάρκου Υιού και Λόγου του Θεού, αντιλαμβάνεται, όσο είναι δυνατόν κατά τα πεπερασμένα όρια της ανθρωπίνης λογικής, ότι η πίστη τιμά και σκέπει το μυστήριο της του Χριστού γεννήσεως για την οποία ο θεοφόρος Πατήρ της Εκκλησίας Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος δηλώνει ότι δεν υπάρχουν λόγοι για να το περιγράψουν και πολύ περισσότερο για να το ερμηνεύσουν. Όταν όμως παρά τους ενδοιασμούς του αποπειράται ο ίδιος να ομιλήσει περί του μυστηρίου της θείας ενανθρωπήσεως και ειδικότερα στον θεόπνευστο και θεσπέσιο λόγο του «Εις το Γενέθλιον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού», συγκλονίζει τον μελετητή και εν γένει αναγνώστη ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο αναφέρεται στο γεγονός ότι ενώπιον του θείου βρέφους εστάθη και ίσταται διαχρονικώς ανά τους αιώνες και έως της συντελείας των αιώνων άπασα η ανθρωπότητα, κάθε τάξης και θέσεως άνθρωποι, δίκαιοι ή αμαρτωλοί.

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗ ΓΡΑΦΗ : ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΝ ΤΟΠΩ ΚΑΙ ΕΝ ΧΡΟΝΩ ΕΝΣΑΡΚΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΝ ΤΟΠΩ ΚΑΙ ΕΝ ΧΡΟΝΩ ΕΝΣΑΡΚΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ο πάνυ χρυσούς την γλώτταν και περί την καρδίαν χρυσούς, Άγιος Πατήρ της Εκκλησίας Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, με γλωσσική λιτότητα και εκφραστική δωρικότητα, αλλά συνάμα εν ταυτώ και με απαράμιλλη δομική συνειρμών λογικών εκφορά του πανσθενουργού και παντοδυνάμου «Έλληνος Λόγου» ερμηνευτική δεινότητα προσεγγίζει το όντως «απ’ αιώνων μέγα και αποκεκρυμμένον μυστήριον» της κατά σάρκα γεννήσεως του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού διά Πνεύματος Αγίου εκ της Ανυμφεύτου Παρθένου Θεοτόκου Μαρίας υπομνηματίζοντας στην Δ΄ Ομιλία αυτού το σχετικό απόσπασμα εκ του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου.

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ - Η ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ
ΣΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ

Η ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η εν χρόνω και τόπω, δηλαδή εντός της ιστορίας, ελευθέρως και εξ άκρας αγάπης, ενσάρκωση και ενανθρώπηση του μονογενούς Υιού και Λόγου του Θεού υπήρξε και είναι το κεφαλαιώδες κοσμοσωτήριο γεγονός, η απαρχή του κεφαλαίου της σωτηρίας, για τους ανθρώπους κάθε εποχής έως της συντελείας των αιώνων. Η τομή στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους συντελέσθηκε στο θεανδρικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο οποίος ως τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος πραγματοποίησε φιλανθρώπως την «ένωση του κτιστού με το άκτιστο» προκειμένου να σωθεί ο άνθρωπος ως ψυχοσωματική οντότητα υπερβαίνοντας τα νομοτελειακά όρια της κτιστής και φθαρτής φύσεως και οντολογίας του. Η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου είναι οντολογική-υπαρξιακή δυνατότητα σωτηρίας για τον άνθρωπο. Ο ίδιος προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση γενόμενος τέλειος άνθρωπος προκειμένου να καταστήσει τον άνθρωπο κατά χάριν Θεό. Αυτή η οντολογική δυνατότητα είναι μονίμως παρούσα.

Ο «ΑΕΙ ΕΝΣΑΡΚΟΥΜΕΝΟΣ» ΩΣ Η «ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ» ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Ο «ΑΕΙ ΕΝΣΑΡΚΟΥΜΕΝΟΣ» ΩΣ Η «ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ»
 ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ

«Χώρα του Αχωρήτου» η απείρανδρος Θεομήτωρ Δέσποινα και «Χώρα των Ζώντων» ο ενσαρκωμένος Υιός και Λόγος του Θεού, ο «αεί ενσαρκούμενος», κατά την πάλαι ποτέ προσφυώς διατυπωθείσα φράση του αοιδίμου μεγάλου εν Πατριαρχικοίς Ιεράρχαις, Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος (+1989). Ναι! ο «αεί ενσαρκούμενος» στα σπλάχνα της Πρωτοβασιλίσσης Πόλεως των πόλεων, της άλλως πως καλουμένης «χριστουπόλεως και θεοτοκουπόλεως» Κωνσταντινουπόλεως και στον ομφαλό αυτής, ήτοι στο πολυμαρτυρικώς καθηγιασμένο, αείζωο, αειθαλές και τηλαυγέστατο Φανάριον, όπου του Ρωμαίηκου Γένους και συμπάντων των Πανορθοδόξων τα όμματα της ψυχής και του σώματος ανά τους αιώνες στρέφονται με λαχτάρα να αντικρίσουν τον ενσαρκωθέντα και αεί ενσαρκούμενο Υιό και Λόγο του Θεού ανάμεσα στους πολυαρίθμους αλλοδόξους και στους ελαχίστους «οικείους της πίστεως», οι οποίοι ίστανται, ανθίστανται και όντως καθίστανται το «παράδοξον της ιστορίας ζωογόνον άλας» της Ορθοδοξίας και τους Γένους, αφού παρά τις αντινομίες και τις παραδοξότητες της ιστορίας ουδέποτε εδώ και δεκαεπτά αιώνες έπαυσε η φωνή της Πρωτοθρόνου και Πρωτευθύνου Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, άλλοτε μέσα στο Μέγα της Χριστιανοσύνης Μοναστήρι, ήτοι στην Πρωτεκκλησιά της Του Θεού Σοφίας, άλλοτε στην Μονή της Χώρας ή της Παμμακαρίστου, και εδώ και πέντε αιώνες στα κράσπεδα του Κερατίου κόλπου, όπου φαίνει Χριστού το Φανάριον, εκεί στον εν ταπεινώσει υψηλό και πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, πάλιν και πολλάκις λέγω ότι ουδέποτε εδώ και δεκαεπτά αιώνες έπαυσε η φωνή της Πρωτοθρόνου και Πρωτευθύνου Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας να ψάλλει το: «Χριστός γεννάται δοξάσατε…».

ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΗΜΕΡΟ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΗΜΕΡΟ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
 ΠΡΟ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ

H δεύτερη πιο μακρά περίοδος νηστείας μετά την νηστευτική περίοδο της Αγίας και Μεγάλης  Τεσσαρακοστής είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του ορθοδόξου λαού μας και ως Σαρανταήμερο το οποίο άρχεται στις 15 Νοεμβρίου και λήγει στις 24 Δεκεμβρίου.

Η νηστεία είναι εντολή Θεού, εντολή Θεόσδοτη, και μάλιστα είναι η παλαιότερη, όπως ερμηνεύουν οι Πατέρες της Εκκλησίας, από όλες τις εντολές του Θεού. Στα αγιογραφικά παλαιοδιαθηκικά κείμενα φαίνεται ότι η νηστεία καθιερώνεται από τον Θεό προκειμένου οι πρωτόπλαστοι, ο Αδάμ και η Εύα, όταν ζούσαν μέσα στον παράδεισο, να συνηθίσουν στην υπακοή, στην εγκράτεια και στην πάλη κατά των παθών μέσω της εντολής που εδόθη από το Θεό σε αυτούς να απέχουν της τροφής του δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού. Μέσω της εντολής της απαγορεύσεως του μη φαγείν από τον καρπό του δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού καθιερώνεται για πρώτη φορά η νηστεία στον άνθρωπο.

«ΙΔΟΥ ΓΕΓΟΝΕ ΚΑΙΝΑ ΤΑ ΠΑΝΤΑ» : ΧΡΙΣΤΟΦΑΝΕΙΑ - ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΙΔΟΥ ΓΕΓΟΝΕ ΚΑΙΝΑ ΤΑ ΠΑΝΤΑ»

ΧΡΙΣΤΟΦΑΝΕΙΑ - ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

·  Η περί της Θείας Ενανθρωπήσεως και εν ρείθροις Ιορδάνου Βαπτίσεως του Ενσαρκωθέντος Θεανθρώπου Ιησού Χριστού θεολογική ομιλία του Αγίου Πρόκλου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού ως «απαύγασμα της δόξης του Θεού Πατρός» σαρκούται και η Θεία Ενανθρώπηση επιφέρει οντολογικών (υπαρξιακών) διαστάσεων σωτηριολογικές και απολυτρωτικές συνέπειες για το κτιστό, χοϊκό και φθαρτό γένος των ανθρώπων, επειδή ακριβώς στο ένα και αδιαίρετο Θεανδρικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού άπασα η προσληφθείσα ανθρώπινη φύση εσώθη εφάπαξ και εν ταυτώ σύμπαν το γένος των κτιστών βροτών.

Συνεπακόλουθα, ο,τιδήποτε ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός κατεδέχθη με μόνο κριτήριο την άπειρη αγάπη και την εξ αυτής πηγάζουσα ελευθέρα βούλησή του να σώσει τον πεπτωκότα άνθρωπο, συνεπιφέρει σε απολύτως καθολική διάσταση για το σύνολο της ανθρωπότητος την σωτηριώδη απολύτρωση, μεταμορφωτική ανακαίνιση και αναγέννηση ενός εκάστου ανθρωπίνου προσώπου ως τελείας ψυχοσωματικής ενότητος, όπως ακριβώς συνετελέσθη και κατά την τέλεση του εν ρείθροις Ιορδάνου ποταμού βαπτίσματος του Σωτήρος Ιησού Χριστού διά του οποίου απαξάπασα η έλλογη και άλογη κτιστή δημιουργία καθαγιάζεται και μεταμορφωτικώς ανακαινίζεται ουχί ως ιστορικώς και τυπολατρικώς θεμελιωμένη επαναλαμβανόμενη συνήθεια, αλλά ως όντως μυστήριο καινής εν Χριστώ ζωής και καθαγιαστικής αναγεννήσεως.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ - "Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ"

Γράφει ο Θεολόγος- Εκκλησιαστικός ιστορικός – Νομικός  κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ – «Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ»

Η ιδιαίτερη ημερολογιακή καθιέρωση της εορτής και το
ιστορικό – θεολογικό υπόβαθρό της.

Ο κύκλος των εορτών με κέντρο το Άγιο Πάσχα, όπως εύστοχα γράφει ο Λειτουργιολόγος, αείμνηστος καθηγητής Ιωάννης Μ. Φουντούλης, ακολουθεί κατά βάση το σεληνιακό –ιουδαϊκό ημερολόγιο, το οποίο σε σχέση με το ηλιακό – ρωμαϊκό δίνει την εντύπωση της μη σταθερότητας, της κινήσεως, γι’ αυτό και αποκαλείται «κινητός εορτολογικός κύκλος». Σε αντίθεση με αυτόν, ο λεγόμενος «ακίνητος εορτολογικός κύκλος» αποτελείται από τις εορτές, οι οποίες καθορίστηκαν ανεξάρτητα από το ιουδαϊκό ημερολόγιο σε σταθερή συμβατική ημερομηνία του ρωμαϊκού ηλιακού ημερολογίου. Πολλές από αυτές έλαβαν τη θέση ειδωλολατρικών και ιδιαίτερα ηλιακών εορτών, με τις οποίες και έχουν μια τελείως εξωτερική εννοιολογική και θεματολογική αντιστοιχία, όπως είναι οι εορτές, αρχικώς, των Θεοφανείων και αργότερα των Χριστουγέννων.