ΦΑΝΑΡΙΟΣΚΕΠΑΣΤΗ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΦΑΝΑΡΙΟΣΚΕΠΑΣΤΗ ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΗ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ

·          ΠΑΛΛΑΔΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗΣ ΕΥΛΑΒΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΚΑΙ ΕΞΑΡΧΙΚΟ ΜΕΓΑΛΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

·   Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ Α΄ ΩΣ «ΣΚΕΥΟΣ ΕΚΛΟΓΗΣ» ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ ΤΗΣ ΣΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΣΑΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Η Φαναριοσκέπαστη Ιερά και Μεγίστη Βασιλική, Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Σουμελά ή Παναγίας του Μελά ιδρύθηκε, κατά την ιερά παράδοση, το σωτήριον έτος 386 μ.Χ. από τους Μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο, οι οποίοι καθοδηγούμενοι και κατευθυνόμενοι υπό της Αθηναίας ή Αθηνιώτισσας Παναγίας έφθασαν στον Πόντο και σε σπήλαιο επί του καταφύτου Όρους Μελά ανεύρον την ιστορική και θαυματουργό εικόνα της Θεομήτορος. Ο πρώτος ναός, τον οποίο ανήγειραν ήταν προς τιμήν του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ενώ τον κυρίως ναό της Μονής που ανήγειραν εν συνεχεία εκ θεμελίων εντός του σπηλαίου, εγκαινίασε ο τότε Μητροπολίτης Τραπεζούντος με την παρουσία του Τραπεζουντίου Βασιλέως Αυγουστάλιου Κορτίκιου.

Η Ιερά Μονή πολύ σύντομα κατέστη «Παλλάδιον της Ορθοδοξίας», κέντρο πνευματικής έλξεως και ιερό προσκύνημα Χριστιανών αλλά και μουσουλμάνων στην Θεομητορική χάρη της. Στο διάβα του χρόνου η Ιερά Μονή υπέστη καταστροφές και βανδαλικές επιδρομές. Το Μοναστήριο ανεσυστάθη και ανεκαινίσθη κατά τον 7^ο μ.Χ. αιώνα από τον Τραπεζούντιο Όσιο Χριστοφόρο.

ΠΟΛΙΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ ΣΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΘΕΡΟΥΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός  κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΠΟΛΙΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ
ΣΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΘΕΡΟΥΣ

Το Πάσχα του θέρους, το Πάσχα της Παναγίας μας έχει το επίκεντρό του κατά το μήνα Αύγουστο. Και επειδή το Πάσχα αυτό είναι της Παναγίας συνάμα είναι και Πάσχα του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας, αφού η προαιώνια καθέδρα του ταπεινού, μαρτυρικού και καθαγιασμένου Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας και της Ρωμηοσύνης βρίσκεται στα μυρόπνοα χώματα της Πόλεως της Παναγίας Υπερμάχου, που είναι η Κωνσταντινούπολη, η άλλως καλουμένη προσφυώς «Θεοτοκούπολις».

Την Παναγία η πολίτικη Ρωμηοσύνη την έχει στο διάβα των αιώνων σε αδιάσπαστη και ακατάλυτη ενότητα μαζί της, αλλά και το πάνσεπτο και σταυραναστάσιμο Φανάρι του ευσεβούς Γένους μας ζει, αναπνέει, ζωογονείται και πορεύεται με την Πολίτισσα Παναγία σε ακατάλυτη ενότητα μέσα στον χωροχρόνο και στις περιπέτειες του ιστορικού γίγνεσθαι του κόσμου τούτου. Συνευρίσκονται μέσα στο «κεκρυμμένον μυστήριόν» της, που το συντηρεί σωστικά ο Θεός. Η Θεοτόκος Παναγία ως χώρα της θεωρεί την Πόλη και ως θρόνο της το θεομητορικό Φανάρι, που το σκέπουν στοργικά οι εικόνες της Παμμακαρίστου και της Φανερωμένης μέσα από τον πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου και λίγο παραπέρα και ψηλά η βυζαντινή και αγέρωχη Παναγία η Μουχλιώτισσα. Θεομητοροσκέπαστο το Φανάρι, το σταυραναστάσιμο Πατριαρχείο και η Πολίτικη Ρωμηοσύνη, την οποία «η χώρα του αχωρήτου» Παναγία σκέπει, φρουρεί και φυλάττει από παντός κινδύνου και πάσης επιβουλής βεβήλων και βαρβάρων δυναστών και μιαρών ιεροσύλων. Η Πόλη είναι ο χώρος της ακοίμητης περιπέτειας του Φαναρίου και η ακοίμητη παρουσία και αεί ζώσα χάρη της Θεομήτορος, που είναι «η χώρα των ζώντων».

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ – Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ : ΤΟ ΠΑΛΛΑΔΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗΣ ΕΥΛΑΒΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Γράφει ο Θεολόγος- Εκκλησιαστικός Ιστορικός- Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ – Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Το ΠαλλΑδιο της θεομητορικΗς ευλΑβείας του  ΠΟντΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

 Σύμφωνα με το κτητορικό και την σχετική αναφορά του Επ. Κυριακίδη η ίδρυση της Ιεράς Μονής Σουμελά ανάγεται στη τέταρτη μ.Χ. εκατονταετηρίδα και συνδέεται με την ανεύρεση της θαυματουργού εικόνος της Σουμελιώτισσας Παναγίας στο Όρος του Μελά.

Κατά την  παράδοση μία από τις τρείς  εικόνες της Θεομήτορος που αγιογράφησε  ο Ευαγγελιστής Λουκάς, την Τρίτη  εξ’ αυτών, την παρέδωσε σε έναν μαθητή του τον Ανανία.  Η εικόνα αυτή επειδή αρχικώς εγκατάσταση στην πόλη των Αθηνών, έλαβε την προσωνυμία « Παναγία η Αθηναία» η « Αθηνιώτισσα Παναγία» . Αργότερα η ιερά εικόνα μετεφέρθη στη Θήβα, όπου οι Θηβαίοι ανήγειραν προς τιμήν της περίλαμπρο ναό και παρέμεινε στην πόλη των Θηβών ως και τα έτη του αυτοκράτορος Θεοδοσίου του Α΄ ( 379/ 380 ).

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΟΥΧΛΙΩΤΙΣΣΑ ή ΤΩΝ ΜΟΓΓΟΛΙΩΝ ή ΜΑΓΟΥΛΙΩΝ - «ΤΟ ΚΑΜΗΛΑΥΚΙ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ »

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΟΥΧΛΙΩΤΙΣΣΑ ή ΤΩΝ ΜΟΓΓΟΛΙΩΝ
ή ΜΑΓΟΥΛΙΩΝ

«ΤΟ ΚΑΜΗΛΑΥΚΙ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ »

Η μόνη μετά την Άλωση τρουλαία βυζαντινή εκκλησία της Βασιλεύουσας
 η οποία δεν μετετράπη σε τέμενος από τους οθωμανούς κατακτητές.

Ιχνηλατούντες την ιστορία και την τοπογραφία της Βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως, τα βήματά μας «βεβαρυμένα» από την ιερότητα κάθε σπιθαμής γης οδηγούνται στην περιοχή του Φαναρίου όπου δεσπόζουν οι τρούλοι της Μουχλιώτισσας Παναγίας και της Μεγάλης του Γένους Πατριαρχικής Σχολής ανάμεσα στις στέγες του «Κιρεμίτ μαχαλλεσί», της αποδεκατισμένης σήμερα ενορίας του Μουχλίου, στα υψώματα του Φαναρίου.

Ο Κωνσταντίνος Σταματόπουλος γράφει χαρακτηριστικά: «Ιδωμένη από τη θάλασσα, η βόρεια ανατολική άκρα της περίτειχης Πόλης εμφανίζεται ως ένα μεγάλο αμφιθεατρικό ημικύκλιο που ορίζουν τα υψώματα του πέμπτου και του έκτου λόφου, που από τρεις πλευρές περιβάλλουν την επίπεδη ως τον Κεράτιο συνοικία του Μπαλατά. Το νότιο όριό της είναι ο λόφος του Φαναρίου, σε μία από τις κορυφές του οποίου δεσπόζει η Παμμακάριστος, επί εκατόν τριάντα χρόνια μετά την άλωση πατριαρχικός ναός. Χαμηλότερα, στο πλάτωμα του Μουχλίου, με φόντο το κόκκινο κτίριο της Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολής, διακρίνεται το «καμηλαύκι», ο χαρακτηριστικός ως σκέπασμα κεφαλής ορθοδόξου ιερέως γραφικός τρούλος της μικροσκοπικής Μουχλιώτισσας».

ΤΙΜΗΤΙΚΑ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ή ΘΕΟΤΟΚΩΝΥΜΙΑ

 Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός  κ. Ιωάννης  Ελ. Σιδηράς

Τιμητικά Θεομητορικά Προσωνύμια ή Θεοτοκωνύμια

«Τη ενδόξω Κοιμήσει σου ουρανοί επαγάλλονται

και αγγέλων γέγηθε τα στρατεύματα.

 Πάσα η γη δε ευφραίνεται…»

(Από τους Αίνους της εορτής του Δεκαπενταυγούστου)

Ο Δεκαπενταύγουστος, η μεγίστη Θεομητορική εορτή της ενδόξου Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι το «Πάσχα του Θέρους» ή το «Πάσχα  της Παναγίας» και αποτελεί μία εκ των δημοφιλεστέρων εορτών της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η θεολογική επιστήμη αναφέρει ότι στο πρόσωπο της Θεομήτορος Μαριάμ έχουν αποδοθεί περίπου,κατά προσέγγιση, 3.500 τιμητικά – κοσμητικά, μονολεκτικά η περιφραστικά,  Προσωνύμια ή Θεοτοκωνύμια. Υπάρχει όμως και μια άλλη ιδιαίτερη κατηγορία Προσωνυμίων, τα οποία διαχρονικά έχουν αποδοθεί στο πάνσεπτο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου λόγω κάποιων ιστορικών συμβάντων τα οποία συνδέονται με την «ιστόρηση» (αγιογράφηση), ανεύρεση, διάσωση, θαυματουργική ενέργεια και μόνιμη εγκατάσταση κάποιας εκ των ιερών εικόνων της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ορισμένα εκ των Προσωνυμίων ή Θεοτοκωνυμίων τούτων είναι τα εξής:

Η ΕΝ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΦΑΤΙΑΝΗ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΕΝ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΦΑΤΙΑΝΗ

·        Η Πρωτεκκλησιά του Γαλατά στην Βασιλεύουσα που αδιαλείπτως αναμένει τα ελευθέριά της.

·   Η πολύκλαυστη από τους Πολίτες Ρωμιούς ιστορική και παλαίφατη εφέστιος εικόνα της Καφατιανής ως αμείλικτος κριτής των ασεβών κατακτητών της.

Όταν ο πολίτης Ρωμιός και όλη η Ρωμιοσύνη μέσα στη διαχρονία τους και όπου γης κάνουν λόγω για την του Μεγάλου Κωνσταντίνου Πόλη, τότε συνειδητά, ακόμη και χωρίς λέξεις, η ύπαρξή τους ανάγεται στην Υπέρμαχο του Γένους στρατηγό, στην Πολίτισσα Παναγιά της Πολίτικης Ρωμιοσύνης, η οποία πεισματικά στις επώδυνες στροφές του ιστορικού γίγνεσθαι ανθίσταται και ζει ριζωμένη στα μαρτυρικώς καθαγιασμένα χώματα της Παναγιοσκεπάστου, θεοτοκοφρουρήτου και θεοτοκοφυλάκτου Πόλεως των Πόλεων. Η Πολίτισσα Παναγιά είναι οντολογικά και υπαρξιακά συνδεδεμένη με την Πολίτικη Ρωμιοσύνη, αφού δεν νοείται η Πολίτικη Ρωμιοσύνη άνευ της Πολίτισσας Παναγιάς, η οποία ως φιλόστοργος τροφός και παραμυθητική Μεγάλη Μάνα τρέφει με το «μέλι και το γάλα» της ευσεβείας, της ελπίδος και της ζωής τα θεοτοκόφιλα και πονεμένα τέκνα της.

Ως άλλος «κήπος της Εδέμ» η Θεοτοκοσκέπαστη Κωνσταντινούπολη είναι κεκοσμημένη με αδάμαντες παλαίφατους αλλά και ύστερους, πλην όμως όχι υλικούς και εφήμερους, που δεν είναι άλλοι από τις Εκκλησίες και τις Μονές της, οι οποίες είναι αφιερωμένες στην πολυώνυμη Πολίτισσα Παναγιά. Αυτή είναι η Υψίστη και Μεγίστη πνευματική έφορος και ακαταίσχυντη κραταιά σκέψη και του μαρτυρικώς καθαγιασμένου και σταυραναστάσιμου Οικουμενικού Πατριαρχείου που αποτελεί και είναι το αμετάθετο και αμετάβλητο «ταπεινό θρονί» της μέσα στον χωροχρόνο.

«ΕΜΝΗΣΘΗΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΩΝ» - ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ Η ΕΝ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΑΠΟΡΦΑΝΕΜΕΝΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΕμνΗσθην ΗμερΩν ΑρχαΙων ΘεομητορικΩν»

ΠαναγΙα ΚαμαριΩτισσα
 η εν αιχμαλωσΙα απορφανεμΕνη βυζαντινΗ ιερΑ μονΗ της ΧΑλκης

Παρήλθαν ως ροή ύδατος ρύακος περίπου είκοσι και πέντε έτη από εκείνο το ηλιόλουστο και ηλιόκαυστο, μυρίπνοο και εμποτισμένο με την θαλάσσια αύρα των Πριγκηποννήσων πρωϊνό του θεομητορικού Αυγούστου, όταν σεπτή αδεία και ολοθύμω ευλογία του προσκυνητού ημών Αυθέντου και Δεσπότου, Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου ο γράφων ως νεαρός ιστορικός ερευνητής ορμώμενος εκ της παλαιφάτου πατριαρχικής Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής ευρέθη στον «Λόφο της Ελπίδος ή των Παπάδων» της καταφύτου και ερατινής καλλονής νήσου Χάλκης και διέβη το κατώφλι της παλαιφάτου και περιπύστου Ιεράς εν Χάλκη Θεολογικής Σχολής του Πρωτοθρόνου και Πρωτευθύνου εν Ορθοδόξοις Οικουμενικού Πατριαρχείου για να ερευνήσει και μελετήσει στην ιστορική βιβλιοθήκη και στο πολύτιμο αρχείο της απορφανεμένης και «εν σιγή δεομένης» Θεολογικής Σχολής.

ΚΑΛΟΝ ΕΣΤΙ ΗΜΑΣ ΩΔΕ ΕΙΝΑΙ : ΠΡΙΓΚΗΠΟΝΝΗΣΑ ΕΠ’ ΕΛΠΙΔΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΥΠΟ ΤΟ ΑΚΟΙΜΗΤΟ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΣ ΑΚΤΙΣΤΟ ΦΕΓΓΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΩΝ ΤΟΥΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΚΑΛΟΝ ΕΣΤΙΝ ΗΜΑΣ ΩΔΕ ΕΙΝΑΙ»

ΠΡΙΓΚΗΠΟΝΝΗΣΑ ΕΠ’ ΕΛΠΙΔΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ
ΥΠΟ ΤΟ ΑΚΟΙΜΗΤΟ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΣ ΑΚΤΙΣΤΟ ΦΕΓΓΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΩΝ ΤΟΥΣ

Μήνας Αύγουστος του σωτηρίου έτους 1999, ο μήνας που μεταμορφώνεται από το Θαβώριο Άκτιστο Φως του εν δόξη μεταμορφωθέντος Θεανθρώπου και σφραγίζεται ελπιδοφόρα με την ένδοξη Κοίμηση και Μετάσταση της μετά την Άκτιστη Τριάδα ισταμένης Παναγίας, η οποία ως Πολίτισσα της Βασιλευούσης Κραταιά και Προκαθεζομένη Παντεποπτεύουσα Έφορος τιμάται με τις πολυώνυμες αναφορές και θεοτοκόνυμες προσαγορεύσεις της στις βαπτισμένες με αυτές αναρίθμητες παλαίφατες Εκκλησίες και Μονές της.

Μήνας Αύγουστος στα Πριγκηπόννησα ή Παπαδονήσια, τα οποία ως αείφωτοι λαμπραδάμαντες στο περιδέραιο της πολίτικης Ρωμηοσύνης καταστέφουν την Θεοτοκοσκέπαστη και Παναγιοφρούρητη Πόλη του Κωνσταντίνου, όταν ο γλυκοναρκωμένος από την πρωϊνή θερινή δροσούλα και νησιωτική αύρα της μιάς από τις τετράδυμες των Πριγκηποννήσων αδελφές, της Ερατεινής Χάλκης, ταράσσεται από τα απόνερα του σχεδόν γραφικού και πολυκάματου βαποριού της γραμμής, το οποίο μεταφέρει όλες τις φυλές των ανθρώπων από τα Πριγκηπόννησα στην ως Βαβυλώνα των εθνών πολύβοη Κωνσταντινούπολη.

ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΣΕΒΑΣΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΠΙΣΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΡΩΜΗΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΙΑ΄ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ (+29 ΜΑΪΟΥ 1453)

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΕγκΩμιον

ΜεγαλομΑρτυρος ΣεβαστοκρΑτορος
και ελΕω ΘεοΥ πιστοΥ ΒασιλΕως ΡωμηΩν
ΚωνσταντΙνου ΙΑ΄ ΠαλαιολΟγου
(+29 Μαΐου 1453)

·    «Το δε την Πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστί ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών» (Απόκριση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ Β΄, την 21η Μαΐου 1453 μ.Χ.).

·   Η μέχρι θανάτου υπεράσπιση της Θεοτοκοσκεπάστου και Αγιοτόκου Κωνσταντινουπόλεως υπό του φιλοχρίστου και ευσεβεστάτου Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου αποτελεί διαχρονική πράξη αυτοθυσίας «υπέρ πίστεως και πατρίδος».

·  Η Πολίτικη Ρωμιοσύνη συνεχίζει να ζει στους μητρικούς σωστικούς κόλπους της μαρτυρικής και καθαγιασμένης Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας.

Το χρονόμετρο της ιστορίας έπαυσε να χρονομετρά το κλέος της Αγίας Ρωμαϊκής (ουχί της λεγόμενης Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας κατά τις μεσημβρινές «Μεγάλες Ώρες» της απαφράδος ημέρας Τρίτης, της 29ης Μαΐου του 1453, όταν «απ’ άκρου εις άκρον ηκούσθη η σπαραξικάρδια ιαχή, εάλω η Πόλις».

Ο Μυρίπνοος μήνας Μάιος και το αυτοκρατορικό όνομα Κωνσταντίνος εσφάγισαν ανεξίτηλα στο διάβα των αιώνων την ιστορία της Παναγιοσκεπάστου Θεοτοκουπόλεως Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν 11 Μαΐου του 330 μ.Χ., ημέρα μνήμης του μαρτυρίου του Αγίου Μωκίου, ο οποίος ήταν ο πολιούχος του αρχαίου Βυζαντίου, όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαινίασε την «Νέα Ρώμη», την Κωνσταντινούπολη, ως τη νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για να μένει στους αλήκτους αιώνες η άληστος υπενθύμιση: «Γενεθλίων σων δει τιμάν ημέραν, εν σοι Πόλις τυχόντα των γενεθλίων», καθώς και για να διακηρύττεται ψαλλόμενο το Απολυτίκιο: «Της Θεοτόκου η Πόλις, τη Θεοτόκω προσφόρως, την εαυτής ανατίθεται σύστασιν, εν αυτή γαρ εστήρικται διαμένειν, και δι’αυτής περισώζεται και κραταιούται, βοώσα προς αυτήν, Χαίρε η ελπίς πάντων των περάτων της γης».

ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΙΔΟΣ ΑΝΑΚΑΛΗΜΑ: H ΕΝ ΑΛΩΣΕΙ ΑΝΑΛΩΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ ΝΥΜΦΗ

Γράφει ο θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΕγκΩμιον ΚωνσταντινουπολΙτιδος ΑνακΑλημα

H εν ΑλΩσει ΑνΑλωτος ΒασιλεΥουσα ΝΥμφη

·     Από τον Μάιο των σεπτών εγκαινίων και τον Μάιο της αλώσεώς της μέχρι τον Μάιο στο επέκεινα της αϊδιότητος του χρόνου και «ουκ έστι τέλος…»

Επειδή κατά τα επικρατούντα κοσμικώς και ανθρωπίνως ειθισμένα ο θρήνος ή οι θρηνωδίες αρμόζουν για πρόσωπα «απελθόντα», περίλυπα γεγονότα και κουρσεμένες πόλεις, όπως και στην περίπτωση της εκπορθουμένης Κωνσταντινουπόλεως, κάποιος ανώνυμος, πιθανότατα Κρητικός, συνέθεσε τον μέχρι και σήμερα σωζόμενο θρήνο με την θερμότητα των συναισθημάτων που εκφράζει για την άλωση, υπό τον τίτλο «ανακάλημα Κωνσταντινουπόλεως».  Εντούτοις, στον «μετ' άλωσιν» παρόντα χρόνο και εναντίως στα κοσμικώς λυπηρά ειθισμένα «χρήσιν ποιούμεθα» του όρου τούτου ως συνεκφορά ουχί θρηνωδίας και μοιρολογήματος, αλλά αφιερωματικής γραφής και εγκωμιαστικού λόγου για την μεγαλειότητα της Βασιλευούσης των πόλεων, η οποία δεν απέθανε αλλά ζει, ζει εν Χριστώ υπό τις προστατευτικές πτέρυγες της Εφόρου και Οικοδεσποίνης αυτής, της Κυρίας Θεοτόκου, ως «εν αλώσει ανάλωτος Βασιλεύουσα Νύμφη», οπότε και το γραφόμενο τούτο «ανακάλημα» δύναται να είναι εγκωμιαστικό και όχι θρηνώδες, ελπιδοφόρο και όχι νεκροφόρο.

ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ

·        Ζωντανή ιστορική μνήμη 572 ετών, μαρτυρούμενη στην ιστοριογραφία του Μιχαήλ Δούκα.

Ο ιστοριογράφος Μιχαήλ Δούκας (περίπου 1400- 1470) αναφερόμενος στα περί την άλωση της Θεοτοκουπόλεως – Κωνσταντινουπόλεως καταγράφει τα γενόμενα με συγκλονιστικό τρόπο ως εξής: «… Αφού λοιπόν ετοίμασε τα πάντα (εννοεί τον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή), όπως θεωρούσε καλύτερα, έστειλε μήνυμα στην πόλη που έλεγε στον Βασιλέα (εννοεί τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ΄ τον Παλαιολόγο): «Μάθε πως οι πολεμικές προετοιμασίες έχουν τελειώσει: Πλησιάζει πλέον η στιγμή να ολοκληρώσουμε αυτό που έχουμε σχεδιάσει από καιρό- όσο για την έκβαση του εγχειρήματός μας, την εμπιστευόμαστε στον Θεό. Τι έχεις να πεις; Θέλεις να εγκαταλείψεις την πόλη και να φύγεις, όπου σου αρέσει, μαζί με τους άρχοντες και τα υπάρχοντάς τους, αφήνοντας τον πληθυσμό πίσω σώο κι αβλαβή τόσο από εμένα όσο κι από εσένα; Ή μήπως διαλέγεις να αντισταθείς και μαζί με τη ζωή σου να χάσεις και τα υπάρχοντά σου, εσύ και οι δικοί σου, ενώ ο λαός σου να αιχμαλωτιστεί από τους  Τούρκους και να διασκορπιστεί στα πέρατα της γης;».

29 ΜΑΪΟΥ 1453: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

29 ΜΑΪΟΥ 1453

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ

·        «Το δε την Πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστί ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών» (Απόκριση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ Β΄, την 21η Μαΐου 1453 μ.Χ.).

Οι κυριότεροι βυζαντινοί ιστορικοί χρονογράφοι, οι οποίοι κατέγραψαν και διέσωσαν αυθεντικά και τεκμηριωμένα τα γεγονότα, πριν, κατά και μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως είναι ο Δούκας, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, ο Γεώργιος Φραντζής και ο Μιχαήλ Κριτόβουλος. Με γνώμονα την ιστορική γραφή των παραπάνω χρονογράφων συντίθεται το «Χρονικόν της αλώσεως» μέχρι την 29^η Μαΐου του 1453, ημέρα που σφράγισε επί αιώνες την πορεία του ευσεβούς Γένους μας.

Τον Οκτώβριο του 1448 εκοιμήθη ο βυζαντινός αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος και διάδοχος αυτού ορίσθηκε ο αδελφός του Κωνσταντίνος ΙΑ΄ ο Παλαιολόγος, ο οποίος εστέφθη στο Δεσποτάτο του Μυστρά και «εγένετο παρά πάντων δεκτός» στην Κωνσταντινούπολη. Από την άλλη πλευρά, κατά το έτος 1451, είχε πεθάνει ο Σουλτάνος των οθωμανών Μουράτ Β΄ και διάδοχός του ανεδείχθη στην Αδριανούπολη ο υιός του, Μωάμεθ Β΄ ο μετέπειτα πορθητής της Κωνσταντινουπόλεως.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙ ΑΛΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙ ΑΛΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

·        Η ιστορική γραφή του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Χρυσάνθου περί του Ιερού Ναού της Του Θεού Σοφίας.

·        Επετειακή γραφή για τα 572 έτη από της Αλώσεως της του Μεγάλου Κωνσταντίνου Πόλεως.  

Ο ευγενής και υψιπέτης γόνος της Κομοτηνής, Μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος (Φιλιππίδης), ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, δημοσίευσε την 1^η Αυγούστου του 1920, στο επίσημο περιοδικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το υπό την ονομασία «Εκκλησιαστική Αλήθεια», ένα κείμενό του που αποτελεί τον «προσωπικό ύμνο» του για τον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, ύστερα από ένα προκλητικά ανιστόρητο κείμενο κάποιου Ρώσου επιστολογράφου, το οποίο δημοσιεύθηκε στην αγγλική εφημερίδα “Orient News” και σ’ αυτό αυθαιρέτως υπεστήριζε ότι ο ναός είναι αφιερωμένος στην γυναίκα Αγία Σοφία. Το κείμενο του Τραπεζούντος Χρυσάνθου αποτελεί αποστομωτική απάντηση και στα σχόλια του συντάκτου της εφημερίδος “Orient News”, ο οποίος σχεδόν προπαγανδιστικά ανέφερε ότι ο ναός της Του Θεού Σοφίας κατόπιν της Λατινικής λειτουργίας που ετελέσθη σ’ αυτόν την 12 Δεκεμβρίου 1452 και επισφράγισε την ψευδοένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσεως, μετεβλήθη σε Λατινική Εκκλησία.

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΠΟΚΙΝΗΤΗ Δ΄ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ (13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1204)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός, κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η Αλωση της ΚωνσταντινουπΟλεως
απΟ την ΠαποκΙνητη Δ΄ ΣταυροφορΙα (13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1204)

 Είναι τοις πάσι ότι γνωστό οι Σταυροφορίες ξεκίνησαν από τα Βασίλεια της Δύσεως, όπου με τις ευλογίες των παπών της Ρώμης οι Βασιλείς της Ευρώπης με τους πολυάριθμους στρατούς τους έθεσαν ως στόχο την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από την Μουσουλμανική Τυραννία.

Η Δ΄  όμως κατά σειρά Σταυροφορία υπήρξε εκείνη, η οποία επέφερε την κατάλυση – άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και την παράδοσή της στους Λατίνους (1204). Τα προδρομικά γεγονότα τα οποία οδήγησαν στην Δ΄ Σταυροφορία άρχισαν όταν με την εκλογή του Ιννοκεντίου Γ΄ ως Πάπα κατά το έτος 1198, η Λατινική παποσύνη έκαμε προετοιμασίες μιάς νέας Σταυροφορίας για την ανάκτηση των Ιεροσολύμων. Συγχρόνως σκοπός του Ιννοκεντίου ήταν να ενώσει την Ορθόδοξη και την Λατινική Εκκλησία υπό την παπική εξουσία του. Όλοι σχεδόν οι μονάρχες της Δύσεως ήταν τότε εμπλεκόμενοι σε εσωτερικές έριδες, αλλά οι σπουδαιότεροι Δυτικοί ευγενείς, ιδιαιτέρως εκείνοι που ήσαν στην Βόρεια Γαλλία, Φλάνδρα και Γερμανία, σήκωσαν τον σταυρό για αυτό τον «Ιερό Πόλεμο» της Χριστιανικής πίστεως.

ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ : ΟΙ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΙΔΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΒΛΑΣΤΟΙ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ

ΟΙ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΙΔΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΒΛΑΣΤΟΙ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ

Δάκτυλος Κυρίου διαμόρφωσε τις ιστορικές συνθήκες και ο ηγεμόνας της Μεγάλης Μοραβίας Ραστισλάβος για να αποκόψει τα καταπιεστικά δεσμά του λαού του από το φραγκικό κράτος, εστράφη προς την Κωνσταντινούπολη και την Πρωτόθρονη Μητέρα Αγία Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, όταν Αυτοκράτορας ήταν ο Μιχαήλ Γ΄ (842-867) και Οικουμενικός Πατριάρχης ο Φώτιος Α΄ ο Μέγας (858-867).

Οι δύο αυτές χαρισματικές προσωπικότητες του Βυζαντινού κράτους αναλογιζόμενες την θρησκευτική, πολιτική και εν γένει γεωστρατηγική σημασία της διαδόσεως του ελληνορθοδόξου πνεύματος στην καρδιά των Σλαβικών πληθυσμών, απέστειλαν ως ιεραποστόλους δύο επιφανείς, λίαν μεμορφωμένους, κατά σάρκα αδελφούς θεσσαλονικείς, τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο, οι οποίοι επρόκειτο να αναδειχθούν σε φωτιστές των Σλάβων και άπασης της Ευρώπης, όπως εύστοχα σε σχετική εγκύκλιό του είχε γράψει προ ετών ο μακαριστός πάπας Ιωάννης-Παύλος ο Β΄.

Η ΧΑΡΙΤΟΒΡΥΤΟΣ ΚΑΙ ΙΑΜΑΤΙΚΗ ΜΠΑΛΙΟΥΚΛΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΧαριτΟβρυτος καΙ ΙαματικΗ ΜπαλουκλιΩτισσα ΠαναγΙα

Με αφορμή την πανσέβαστη εορτή της Ζωοδόχου Πηγής της Υπεραγίας Θεοτόκου δημοσιεύουμε το παρόν κείμενό μας, επειδή είναι σχεδόν άγνωστο στους πολλούς ότι η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής καθιερώθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους μόνο και μόνο επειδή υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλή, την οποία αγωνίζεται ο εκάστοτε οικουμενικός Πατριάρχης να κρατήσει ζωντανό και εν λειτουργία. Προς τούτο ιδιαίτερες είναι οι άοκνες προσπάθειες του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ.Βαρθολομαίου.

Πασίγνωστο τυγχάνει σε ολόκληρο τον ελληνορθόδοξο κόσμο το θαυματουργό Αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής, το οποίο ευρίσκετο έξω από τα Θεοδοσιανά τείχη της Κωνσταντινουπόλεως και διακόσια μόλις μέτρα από την Πύλη της Σηλυβριανής Πηγής, όπως την γνώριζαν οι Ρωμηοί.

«ΧΑΙΡΟΙΣ Η ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΠΗΓΗ» : ΜΠΑΛΟΥΚΛΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΞΩΚΑΣΤΡΙΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός- Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΧΑΙΡΟΙΣ Η ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΠΗΓΗ»
ΜΠΑΛΟΥΚΛΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΞΩΚΑΣΤΡΙΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

·   Το πλέον γνωστό στην ανά την Οικουμένη Ορθοδοξία Αγίασμα  του περικαλλούς Ναού της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλή.

Η αγιοτόκος Κωνσταντινούπολη, η όντως Θεοτοκούπολη, αιώνες «ζηλοτύπως» φυλάττει στα σπλάχνα των αγιασμένων χωμάτων της, την ακένωτη ζωοδόχο πηγή, το πρώτο και μέγιστο Αγίασμα της Ορθοδοξίας το οποίο σκέπεται, ευλογημένα κάτω από τον καμαροσκεπή μεταβυζαντινό Ναό της Μπαλουκλιώτισσας Εξωκαστρινής Πολίτισσας Δέσποινας Θεοτόκου, τον οποίο η Πατριαρχική μέριμνα και η φιλόθεος ενέργεια και δωρεά των ευσεβών επιφανών της πόλεως οικογενειών ανήγειραν πριν από 180 έτη και μέχρι σήμερα παρά τις στροφές του ιστορικού γίγνεσθαι και τις περιπέτειες της πολίτικης Ρωμιοσύνης ίσταται με «τις πληγές και τους μώλωπες» του παρελθόντος για να ανευρίσκουν στην «ζωοδόχο θεομητορική ένδροση σκιά» του οι από περάτων γης προσκυνητές την «εν Χριστώ αναψυχή και αναγέννηση». Γι’ αυτό η εκκλησία θεαρέστως ψάλλει: «Ο ναός σου, Θεοτόκε, ανεδείχθη παράδεισος, ως ποταμούς αειζώους, αναβλύζων ιάματα· ω προσερχόμενοι πιστώς, ως ζωοδόχου εκ πηγής, ρώσιν αντλούμεν, και ζωήν την αιώνιον. Πρεσβεύεις γαρ συ, την εκ σου τεχθέντι Σωτήρι Χριστώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών».

«ΧΑΙΡΟΙΣ Η ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΠΗΓΗ» : ΜΠΑΛΟΥΚΛΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΞΩΚΑΣΤΡΙΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός- Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΧΑΙΡΟΙΣ Η ΖΩΗΦΟΡΟΣ ΠΗΓΗ»
ΜΠΑΛΟΥΚΛΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΞΩΚΑΣΤΡΙΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

·   Το πλέον γνωστό στην ανά την Οικουμένη Ορθοδοξία Αγίασμα  του περικαλλούς Ναού της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλή.

Η αγιοτόκος Κωνσταντινούπολη, η όντως Θεοτοκούπολη, αιώνες «ζηλοτύπως» φυλάττει στα σπλάχνα των αγιασμένων χωμάτων της, την ακένωτη ζωοδόχο πηγή, το πρώτο και μέγιστο Αγίασμα της Ορθοδοξίας το οποίο σκέπεται, ευλογημένα κάτω από τον καμαροσκεπή μεταβυζαντινό Ναό της Μπαλουκλιώτισσας Εξωκαστρινής Πολίτισσας Δέσποινας Θεοτόκου, τον οποίο η Πατριαρχική μέριμνα και η φιλόθεος ενέργεια και δωρεά των ευσεβών επιφανών της πόλεως οικογενειών ανήγειραν πριν από 180 έτη και μέχρι σήμερα παρά τις στροφές του ιστορικού γίγνεσθαι και τις περιπέτειες της πολίτικης Ρωμιοσύνης ίσταται με «τις πληγές και τους μώλωπες» του παρελθόντος για να ανευρίσκουν στην «ζωοδόχο θεομητορική ένδροση σκιά» του οι από περάτων γης προσκυνητές την «εν Χριστώ αναψυχή και αναγέννηση». Γι’ αυτό η εκκλησία θεαρέστως ψάλλει: «Ο ναός σου, Θεοτόκε, ανεδείχθη παράδεισος, ως ποταμούς αειζώους, αναβλύζων ιάματα· ω προσερχόμενοι πιστώς, ως ζωοδόχου εκ πηγής, ρώσιν αντλούμεν, και ζωήν την αιώνιον. Πρεσβεύεις γαρ συ, την εκ σου τεχθέντι Σωτήρι Χριστώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών».

ΣΤΟΝ ΑΚΑΘΙΣΤΟ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΒΛΑΧΕΡΝΗΤΙΣΣΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΣΤΟΝ ΑΚΑΘΙΣΤΟ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΒΛΑΧΕΡΝΗΤΙΣΣΑΣ

«Αναγράφει Σοι, η Πόλις Σου Θεοτόκε»

Αιώνες τώρα, αδιαλείπτως και αμεταθέτως, αντιλαλούν μέσα στις εαρινές νύχτες την πενθηφόρου περιόδου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, όταν νηπτικώ φρονήματι τελείται η λαοφιλής ακολουθία των «Χαιρετισμών», όλα εκείνα τα ενήδονα «Χαίρε» προς την «Ανύμφευτη Νύμφη», τα οποία «Ορθοστάδην» πρωτοψάλθηκαν «εν ενί στόματι και μια καρδία» υπό σύμπαντος του ευγενούς και ευσεβούς Ρωμαίικου Γένους της «αεί ζώσης» Βασιλευούσης και Θεοτοκουπόλεως Κωνσταντινουπόλεως, όταν κατά το σωτήριο έτος 626 μ.Χ. η «αεί Υπέρμαχος Στρατηγός», η παντοβασίλισσα γης και Ουρανού Υπεραγία Θεοτόκος υπό τον κραταιό βραχίονα αυτής έσωσε την Πόλη και τους οικήτορες αυτής από τις αδηφάγες επιθέσεις των Αβάρων.

Η Παναγιοσκέπαστη και θεοτοκοφρούρητος Πόλη των Πόλεων ανυμνεί και μεγαλύνει έκτοτε τα θαυμάσια και θαυμαστά της Βλαχερνήτισσας Παναγίας, της προσφυώς και ευγλώττως υπό του Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου (Γαλάνη) αποκληθείσης ως «Εσωκαστρινής Βλαχερνήτισσας», όπου ενώπιον της παλαιφάτου και θαυματουργού εικόνος της εψάλη ως «ευχαριστήριος ύμνος» το κοντάκιον της «Υπερμάχου Στρατηγού» για την εκ δεινών λύτρωση της του Κωνσταντίνου Νέας Ρώμης.

«ΑΝΑΓΡΑΦΕΙ ΣΟΙ, Η ΠΟΛΙΣ ΣΟΥ ΘΕΟΤΟΚΕ»

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΑΝΑΓΡΑΦΕΙ ΣΟΙ , Η ΠΟΛΙΣ ΣΟΥ ΘΕΟΤΟΚΕ»

·      Τα «Ακάθιστα Χαίρε» προς την Ανύμφευτη και Θεόνυμφη Θεομήτορα Βλαχερνήτισσα Παναγία.

·       Από το μαρτυρικό Φανάρι και την Θεοτοκοφρούρητη Πόλη στην όλη πλάση.

Ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελεί μοναδικό θεόπνευστο και θεσπέσιο αριστούργημα της παγκοσμίου υμνογραφίας και εκκλησιαστικής γραμματείας. Είναι δε ίσως ο δημοφιλέστερος ύμνος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Η ακολουθία αυτή ψάλλεται στους ιερούς ναούς κατά τις πέντε εβδομάδες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και συγκεκριμένα κατά τις πέντε Παρασκευές αυτής, που ονομάζονται «Παρασκευές των Χαιρετισμών».

Ιδιαίτερα συγκλονιστική είναι η θαυμαστή ιστορική συγκυρία, η οποία συνέβαλε στην καθιέρωση του όρου «Ακάθιστος» Ύμνος. Η ιστορική αναγωγή μας γυρίζει αιώνες πίσω, στα πρώτα χρόνια της βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατά το έτος 626 μ.Χ. η Κωνσταντινούπολη επολιορκούνταν υπό των Περσών και των Αβάρων για κάποιους μήνες και εκινδύνευε να κατακτηθεί. Ο δε Αυτοκράτωρ Ηράκλειος απουσίαζε στη Μικρά Ασία πολεμώντας εκεί τους Πέρσες. Όταν επληροφορήθη ότι η Πόλη πολιορκούνταν απέστειλε 12.000 άνδρες στον Φρούραρχο της Κωνσταντινουπόλεως Βώνο, για να υπερασπιστούν την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας.

Η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και γι’ αυτό ο Φρούραρχος Βώνος με τον Πατριάρχη Σέργιο εξόπλισαν και όσους από τους πολίτες μπορούσαν να φέρουν όπλα. Ο γενναίος εκείνος Πατριάρχης περιέτρεχε απ’ άκρου εις άκρον άπασα την Βασιλεύουσα και ενεθάρρυνε τον λαό και τους αποφασισμένους μαχητές.