Γράφει
ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
ΜΝΗΜΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ Α΄
ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ
ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΠΑΞΩΝ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ ΩΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΠΑΞΩΝ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ ΩΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
· Το Οικουμενικό
Πατριαρχείο χάριν της εκκλησιαστικής ενότητος και πνευματικής ωφελείας
παρεχώρησε διά του εν έτει 1908 Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου τις Ορθόδοξες
Εκκλησιαστικές Επαρχίες της Διασποράς (Ευρώπης, Αμερικής) στην Εκκλησία της
Ελλάδος και διά της εν έτει 1922 νέας Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως
επανυπήγαγε αυτές στην απόλυτη εκκλησιαστική δικαιοδοσία του.
· Ο Μητροπολίτης
Τραπεζούντος υπήρξε ο αμεταθέτως και αστασιάστως ένθερμος εισηγητής και
υποστηρικτής προς το Πρωτόθρονο Οικουμενικό Πατριαρχείο της άρσεως του εν έτει
1908 εκδοθέντος Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου και της επανυπαγωγής των
εκκλησιαστικών επαρχιών της Αμερικής στην Μητέρα Αγία Μεγάλη του Χριστού
Κωνσταντινουπολίτιδα Εκκλησία, καθώς και περί της εκλογής του από Κερκύρας και
Παξών Αθηναγόρου ως Αρχιεπισκόπου Αμερικής για την ειρήνευση του μαστιζομένου
από τα πολιτικά - κομματικά πάθη και τις εκκλησιαστικές εθνοφυλετικές φατρίες
εν Αμερική Ελληνορθοδόξου ποιμνίου
Ως
πέλαγος και ωκεανός λογίζονται τα εκκλησιαστικά ζητήματα της εν Αμερική
Ορθοδόξου Εκκλησίας μέσα στο διάβα του χρόνου εάν αναλογισθεί κάποιος τις
επιμέρους εμφανείς και αφανείς πτυχές περί της ιδρύσεως και εν συνεχεία της
κανονικής και εκκλησιαστικής αναφοράς, οργανώσεως και πορείας της υπό του Πρωτοθρόνου
Οικουμενικού Πατριαρχείου Ελληνορθοδόξου εν Αμερική Εκκλησίας ως μιάς εκ των
Πατριαρχικών Επαρχιών στην λεγομένη «Ορθόδοξη Διασπορά».
Η
Πρωτόθρονος και Πρωτεύθυνος Μήτηρ Αγία Μεγάλη του Χριστού Κωνσταντινουπολίτις
Εκκλησία έχουσα το απαράγραπτο και αναφαίρετο κανονικό δικαίωμα,δυνάμει του
ΚΗ΄(28) Κανόνος της Δ΄ εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου, «του χειροτονείν
Μητροπολίτας εν ταις Βαρβαρικαίς Χώραις ταις παρακειμέναις τη Ποντική, τη
Ασιατική και τη Θρακική διοικήσει», ευθύς εξ αρχής εμερίμνησε μετ' ανυστάκτου
ενδιαφέροντος για την κανονική εκκλησιαστική οργάνωση υπό τις εαυτής προστατευτικές πνευματικές πτέρυγες των
εκκλησιαστικών επαρχιών, οι οποίες συν τω χρόνω άρχισαν να συγκροτούνται στην
Αμερική αν και αρχικώς πρωτοστατούσης της Εκκλησίας της Ρωσίας και εν συνεχεία
αυξανομένου του Ορθοδόξου διαφόρων εθνικοτήτων πληρώματος εν Αμερική και άλλων
Ορθοδόξων κατά τόπους Εκκλησιών (π.χ. Πατριαρχείο Αντιοχείας) προεκλήθησαν ποικίλα
και αλληλοδιαδοχικά σοβαρά κανονικά και εκκλησιολογικά προβλήματα ένεκα του
άκρατου και άκριτου αντιευαγγελικού και αντιεκκλησιολογικού λεγομένου «εκκλησιαστικού
εθνοφυλετισμού» τους.