IN MEMORIAM : Ο ΕΘΝΑΡΧΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ο Γ΄ - 48 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ (1977-2025)

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

IN MEMORIAM

Ο ΕΘΝΑΡΧΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ο Γ΄

48 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ (1977-2025)

·  Ιστορικά αποσπάσματα από τις ομιλίες του Μακαρίου κατά την διάρκεια της Εθναρχικής Aρχιεπισκοπείας του.

Τον Οκτώβριο του 1950 ο τότε Μητροπολίτης Κιτίου Μακάριος, μετά τον θάνατο του γηραιού Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Β΄, εξελέγη νέος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, χωρίς μάλιστα κάποιο ανθυποψήφιο, και κατεγράφη ως «Μακάριος ο Γ΄». Στον δε ενθρονιστήριο λόγο του, στις 20 Οκτωβρίου 1950,  δήλωνε περί του εθνικού ζητήματος της Κύπρου τα εξής: «περί της δούλης δε πατρίδος τον λόγον περιστρέφων, πάση δυνάμει και πάση θυσία θα συνεχίσω μετά του φιλοπάτριδος ελληνικού κυπριακού λαού τον εθνικόν αγώνα, βαδίζων επί αδιαλλάκτου προς τον κυρίαρχον  (εννοεί τους Άγγλους), ενωτικής γραμμής, ουδέν έτερον επιδιώκων ειμή μόνον, την ένωσιν μετά της ελληνικής μητρός».

Το 1954 ο Εθνάρχης βρισκόταν σε συνεχή αντιπαράθεση με τους Βρετανούς, οι οποίοι προσπαθούσαν με την εφαρμογή ενός ανελεύθερου νόμου να φιμώσουν τον τύπο. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εκάλεσε τον λαό σε παγκύπριο συλλαλητήριο, που πραγματοποιήθηκε στις 22 Αυγούστου 1954 στους χώρους γύρω από την εκκλησία της Φανερωμένης στη Λευκωσία. Ο Αρχιεπίσκοπος εκφώνησε έναν μνημειώδη πολιτικό  λόγο που έμεινε στην ιστορία ως «Όρκος της Φανερωμένης», στον οποίο μεταξύ άλλων είπε: «υπό τους ιερούς αυτούς θόλους ας δώσωμεν σήμερον τον άγιον όρκον. Θα παραμείνωμεν πιστοί έως θανάτου εις το εθνικόν μας αίτημα. Άνευ υποχωρήσεων. Θα περιφρονήσωμεν την βίαν και την τυραννίαν. Με θάρρος θα υψώσωμεν το ηθικόν παράστημά μας υπεράνω των μικρών και εφήμερων κωλυμάτων, ένα και μόνον επιδιώκοντες, σε ένα και μόνο αποβλέποντες, τέρμα, την Ένωσιν και μόνον την Ένωσιν».

«ΕΠΙ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟ ΧΡΕΩΣΤΙΚΟΝ»:ΕΠΙ ΣΕΠΤΟΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΙΣ ΟΝΟΜΑΣΤΗΡΙΟΙΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ Α΄

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

«ΕΠΙ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟ ΧΡΕΩΣΤΙΚΟΝ»

ΕΠΙ ΣΕΠΤΟΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΙΣ ΟΝΟΜΑΣΤΗΡΙΟΙΣ

ΣΟΙ ΤΩ ΙΜΒΡΙΩ ΠΡΩΤΟΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΩ
 ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

Σχεδόν αποκαλυπτικά ο εμφιλόσοφος και ένσοφος αοίδιμος Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος διακηρύττει ότι οι Πατριάρχες ως «δοχεία ιερά χάριτος θείας» πορεύονται «επί το Πάθος το Χρεωστικόν» διότι αυτός ούτος ο «Πρώτος Θρόνος» είναι το όντως «Πάθος το Χρεωστικόν». Πρόσωπο και Θρόνος, αξίωμα και θεσμός είναι το «συναμφότερον μυστήριον» στους σωστικούς κόλπους της Μεγάλης Εκκλησίας. Το μυστήριο τούτο αποτολμά να ερμηνεύσει ο Πέργης Ευάγγελος γράφοντας: «Ένα πυρίμορφο όχημα του Λόγου ελαύνει. Και είναι ο Θρόνος ο Οικουμενικός ο πνευματέμφορος. Μια φωνή αντίδουπη προς τα ουράνια και τα επίγεια, που προσπαθεί να τα φιλιώσει. Και αντιδοξάζει τον δοξάζοντα το Θρόνο. Όταν όμως ο κάτοχός του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, είναι καθεκτός. Και είναι γνώστης της φοβερής μαρτυρίας που τον αναμένει. Όταν «των προσιόντων αισθάνεται». Τότε δικαιούται και να τον κατέχει. Και οφείλει και να τον επιζητεί. Οφείλει να προχωρεί «επί το πάθος». Που τότε γίνεται και εκούσιον. Και «χρεωστικόν». Αναγκαίο και υποχρεωτικό. Οφειλετικό προς το Θρόνο και προς το γένος. Για την μεγαλουργία τους. Ή τουλάχιστον, για το καλό τους».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΕΙΑ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΩΝ  ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΕΙΑ

Κοσμοϊστορικό γεγονός υπήρξε η κατά την 13η Ιουνίου του 313 μ. Χ.  υπογραφή του γνωστού Διατάγματος των Μεδιολάνων υπό των συναυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Μεγάλου και Λικινίου, το οποίο «επήνεγκε την μεγίστην των εν τω κόσμω μεταβολών», δηλαδή «την ελευθερίαν της Εκκλησίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα  και τας θρησκευτικάς ελευθερίας».

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΟΚΤΕΝΗΣ «Ο ΝΕΟΣ ΕΛΕΗΜΩΝ»

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΚΑΛΟΚΤΕΝΗΣ

«Ο ΝΕΟΣ ΕΛΕΗΜΩΝ»

·        Πρότυπο φιλανθρώπου κοινωνικής αλληλεγγύης.

·        Αξιομίμητο υπόδειγμα αρχιερατικής διακονίας για τους συγχρόνους επισκόπους.

Εν πολλοίς άγνωστος τυγχάνει ο Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης, Μητροπολίτης και πολιούχος της ιστορικής πόλεως των Θηβών. Άγνωστος ήταν μέχρι πρότινος και για τον γράφοντα έως ότου επισκεφθήκαμε για κάποια ομιλία μας την πόλη των Θηβών και τα μάτια μας ασυναίσθητα προσανατολίστηκαν σε έναν μικρό σχετικά ναό, ο οποίος ως «παρεμβολή Θεού» δεσπόζει σε κεντρικό σημείο της πόλεως των Θηβών, όπου πριν από οκτώ αιώνες επέλαμψε ως «φωτεινός αστήρ».

Άραγε τίνος Αγίου το όνομα φέρει ο ναός αυτός; Ήταν η πρώτη σκέψη που πέρασε από το νου μας. Η ιστορική και θαυματουργή εικόνα του Αγίου με την επιγραφή: «Ο Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης, Μητροπολίτης Θηβών», έδωσε την απάντηση και άνοιξε τους ορίζοντες μας να ερευνήσουμε και να καταγράψουμε τα του Αγίου ανδρός.

Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (1941-1952) ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΟΧΥΡΟΥ ΤΗΣ ΝΥΜΦΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΡΟΔΟΠΗΣ (1941-1944)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

 Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (1941-1952) ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΟΧΥΡΟΥ ΤΗΣ ΝΥΜΦΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΡΟΔΟΠΗΣ (1941-1944)

Όταν το 1940 εκοιμήθη αιφνιδίως ο Μητροπολίτης Μαρωνείας Σπυρίδων Αλιβιζάτος (1938-1940), λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας σε επείγουσα και έκτακτη συνεδρία της (21 Μαρτίου 1941) εξέλεξε τον καταγόμενο από το Αυλωνάρι Καρυστίας Αρχιμανδρίτη Βασίλειο ως νέο Μητροπολίτη Μαρωνείας και Θάσου. Την 23^η Μαρτίου 1941 και στον Μητροπολιτικό ναό Αθηνών έλαβε χώρα η εις Αρχιερέα χειροτονία του Βασιλείου προεξάρχοντος του Κομοτηναίου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου Α΄ (Φιλιππίδη).

ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΠΡΩΤΑΡΜΑΤΟΛΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΕΓΕΡΤΟΥ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΠΑΠΑ-ΘΥΜΙΟΥ ΒΛΑΧΑΒΑ Ή ΜΠΛΑΧΑΒΑ (+1809)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΕΓΚΩΜΙΟΝ

ΠΡΩΤΑΡΜΑΤΟΛΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΕΓΕΡΤΟΥ ΜΕΤΕΩΡΩΝ

ΠΑΠΑ-ΘΥΜΙΟΥ ΒΛΑΧΑΒΑ Ή ΜΠΛΑΧΑΒΑ (+1809)

Η λαϊκή μούσα εμπνευσμένη από τον ακατάβλητο ηρωϊσμό και τον μαρτυρικό θάνατο του πρωταρματολού και εθνεγέρτου των Μετεώρων, του λεγομένου «λεοντόκαρδου», Παπα-Θύμιου Βλαχάβα, συνέθεσε το παρακάτω δημώδες (δημοτικό) τραγούδι:

«Αηδόνια μου περήφανα, πεύκα καμαρωμένα,

 φέτος να μη λαλήσετε, φέτος να μαραθήτε.

Τον Παπαθύμιο πιάσανε, τον καπετάν Βλαχάβα.

Στη μέση τ’ ο Μουχτάρ πασάς, πίσω οι τσοχανταραίοι,

 κι’ αποκοντά οι μπέηδες, κι’ οι τουρκοπουλημένοι.

 Κι’ Αλή Πασάς σαν τό’ μαθε, δεν πίστευε το θάμα.

 Κι’ ο ίδιος τον προβόδισε κι’ ο ίδιος του μιλάει:

 «Παπά! Βρε κερατοπαπά, μου χάλασες τον τόπο!

δεν σ’ άρεθ’ ο Αλήπασας, δεν σ’ άρεθ’ ο Σουλτάνος,

 και Μπαϊράκι σήκωσες να γένης Βασιλέας»

-«Μη βλαστημάς, Αλήπασα, μη βλαστημάς Βεζύρη,

 σου’ φταιξα, σε πολέμησα, και σώπεσα στα χέρια».

-«Γίνεσαι Τούρκος, βρε Παπά, κι’ όλα στα συμπαθάω».

-«Ρωμηός εγώ γεννήθηκα, Ρωμηός θενά πεθάνω».

Ο Μεγάτιμος και ηρωϊκός οίκος των Βλαχαβαίων ή Βλαχαβιωτών, ο οποίος επέλαμψε κατά την προεπαναστατική περίοδο στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, έχει καταγραφεί στις δέλτους της αδεκάστου ιστορίας «χρυσοίς γράμμασι» και σφράγισε ανεξίτηλα την συλλογική εθνική συνείδηση των Νεοελλήνων, οι οποίοι στο άκουσμα και μόνο της περιφράσεως «Αρματολίκι των Χασίων», ανακαλούν στη μνήμη τους, τ’ όνομα του Πρωταρματολού και Εθνεγέρτου των Μετεώρων Παπα-Θύμιου Βλαχάβα που υπήρξε ο «Αετιδεύς των Χασίων».

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΙΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΙΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

·  Επετειακό Αφιέρωμα επί τη συμπληρώσει τριάκοντα και τριών ετών  (1992-2025) ευκλεούς και τετιμημένης αρχιεπισκοπικής διακονίας στην μαρτυρική θυγατέρα Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.

·      Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε αγαστή συνεργασία και φιλάδελφο πνεύμα ήραν στους ώμους τους το ευθυνοφόρο έργο για την επιτυχή ολοκλήρωση της εν Κρήτη Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας ανακηρύχθηκε αυτοκέφαλη κατά το έτος 1937 κατόπιν εκδόσεως πατριαρχικού και συνοδικού τόμου, αλλά μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο αντιμετώπισε το σκληρό πρόσωπο του αθεϊστικού κομμουνιστικού καθεστώτος, όταν το έτος 1969 η Αλβανία έγινε το πρώτο αθεϊστικό κράτος της υφηλίου, ενώ το Σύνταγμα του 1976 απαγόρευσε αυστηρώς κάθε έκφραση θρησκευτικής πίστεως και λατρείας. Προς το τέλος του 1990 ο διωγμός κατέπαυσε και άρχισε σταδιακά η λειτουργία ολίγων εκκλησιών.

Στις αρχές Ιανουαρίου 1991 ο μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος Α’ (1972-1991) και η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου όρισε ως πατριαρχικό έξαρχο στην Αλβανία τον τότε επίσκοπο (μετέπειτα μητροπολίτη) Ανδρούσης κ. Αναστάσιο, καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών για να μεριμνήσει για την ανασύσταση της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας. Η σχετική άδεια της αλβανικής κυβερνήσεως εδόθη περί τα μέσα Ιουλίου 1991. Τον Αύγουστο του 1991 συνεκλήθη η πρώτη γενική κληρικολαϊκή συνέλευση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας στα Τίρανα για την αναδιοργάνωση των εκεί επαρχιών.

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΕΠΙ ΠΑΣΗ ΤΗ ΚΤΙΣΕΙ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΕΠΙ ΠΑΣΗ ΤΗ ΚΤΙΣΕΙ

Σε καιρούς και χρόνους δυσχείμερους και δίσεκτους κατά τους οποίους η ανθρωπότητα περιπατεί εν τη σκοτία ακούεται η φωνή του Θεανθρώπου, o οποίος είναι το αυτόφως της όντως ζωής: «Εγώ ειμί το Φως του κόσμου, ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιω. Θ΄, 12-13). Φως και περισσότερο φως αναζητούν και επιζητούν απεγνωσμένα οι άνθρωποι σε έναν κόσμο ο οποίος ρέπει προς το σκότος και η ζωή του, η ύπαρξη του, οι πράξεις και οι λόγοι του δεν φωτίζονται από το αληθές, άδυτο και ανέσπερο, άκτιστο Φως του όντως αυτόφωτος Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, ο οποίος κατά την κοσμοσωτήρια ημέρα των Θεοφανείων αυτοκενώνεται βαπτιζόμενος, παρέχοντας όχι ηθικά ή φιλοσοφικά, θεωρητικά ή φαντασιακά, αλλά οντολογικά ήτοι τω όντι υπαρξιακά, την μεταμορφωτική αναγέννηση και ανάπλαση του θνητού και φθαρτού γένους των ανθρώπων ως μιά άλλης διαστάσεως οντολογική πρόταση ζωής που δεν αρνείται ή απορρίπτει την κτιστή δημιουργία αλλά υπερβαίνει την κτιστότητα και φθαρτότητά μας.

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ : ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ Ο Α΄ (1974-1998)

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ Ο Α΄ (1974-1998)

26 έτη από την κοίμησή του (1998-2024) – Ο Αντιστασιακός της Εκκλησίας της Ελλάδος

Ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κυρός Σεραφείμ ο Α΄ (1974-1998), κατά κόσμον Βησσαρίων Τίκας, εγεννήθη στο Αρτεσιανό Καρδίτσης το έτος 1913 και ήταν ιός του Χρήσου και της Ευαγγελίας Τίκα. Σε ηλικία οκτώ ετών απορφάνεψε από μητέρα, γεγονός που τον οδήγησε πλησιέστερα στην τροφό Ορθόδοξη Εκκλησία.

Μετά το πέρας της φοιτήσεώς του στο Δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του και εν συνεχεία του Γυμνασίου, εισήχθη στην ιερατική σχολή της Κορίνθου και είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον τότε Μητροπολίτη Κορίνθου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Δαμασκηνό Παπανδρέου (1938, 1941-1949). Κατά το έτος 1936, κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων, εισήχθη στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία απεφοίτησε το έτος 1940.

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΕΪΚΟΥ ΝΕΚΤΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΕΝΘΕΟΥ ΑΓΑΠΗΣ : ΡΙΝΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΚΤΑΡ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΗΛΥΒΡΙΑΝΟΥ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΕΪΚΟΥ ΝΕΚΤΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΕΝΘΕΟΥ ΑΓΑΠΗΣ

ΡΙΝΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΚΤΑΡ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΗΛΥΒΡΙΑΝΟΥ

«Νέκταρ της ζωής της αιωνίου πίνων
Νάμα Νεκτάριε, ιάσεων βλύζεις»

(Στίχοι Συναξαρίου Αγίου Νεκταρίου)

Δοχείον θείας χάριτος και ακένωτη πηγή θείας εμπνεύσεως ανεδείχθη ο εκ Σηλυβρίας της Ανατολικής Θράκης εν λογίοις λογιώτατος και περισπούδαστος Μητροπολίτης Πενταπόλεως, Άγιος Νεκτάριος (Κεφαλάς) ο θαυματουργός και Μυροβλήτης, ο οποίος κατέστη ακτίστω χάριτι του εν Τριάδι Θεού «ουράνιος άνθρωπος και επίγειος Άγγελος». Ως θεόπνευστος και μουσοστεφής πολυτάλαντος κάλαμος, εκτός από μέγας θεολόγος και πολυγραφότατος δεινός συγγραφεύς, θεραπεύσας μάλιστα όλους τους κλάδους της Ιεράς Επιστήμης, διεκρίθη και ως θεοκίνητος και εμφιλόσοφος υμνογραφικός ποιητικός αυλός της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Προσφυώς δε ο Αρχιμ. π. Ειρηναίος Δεληδήμος αναφερόμενος στην πολυσχιδή γραπτή παρακαταθήκη του εν γένει ποικίλου περιεχομένου συγγραφικού έργου του Αγίου Νεκταρίου υπογραμμίζει ότι: «ευρισκόμεθα προ μιάς πολυμερεστάτης διανοίας η οποία αφοσιωθείσα εις την υπηρεσίαν της Εκκλησίας εφρόντισε να παραδώση γραπτώς εις τους πιστούς ό,τι καλόν και ωφέλιμον κατείχε». Ανάλογη είναι και η γνώμη του λογίου Μοναχού Θεοκλήτου Διονυσιάτου, ο οποίος έγραφε περί του Αγίου Νεκταρίου ότι: «Στις αξιόλογες συγγραφές του Θεοσόφου Πατέρα μας αντανακλάται ο ορθόδοξος θεολόγος, ο δόκιμος συγγραφεύς, ο πολυμαθής λόγιος, ο ευσυνείδητος επιστήμων, ο ποιμένας ο καλός, ο πνευματικός άνθρωπος, ο φωτεινός νους, ο έμπειρος διδάσκαλος, η αγιασμένη ψυχή, ο τέλειος Χριστιανός, ο Άγιος της Εκκλησίας».

Ο ΑΘΗΝΩΝ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΧΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ (1941-1944)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Ο ΑΘΗΝΩΝ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΧΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ (1941-1944)

·  Ιστορικά κείμενα του Μεγάλου Ιεράρχου και ακατάβλητου Πατριώτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού κατά την διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής.

·     Όταν ο Βασιλεύς των Ελλήνων Γεώργιος Β΄ και η πολιτική ηγεσία της Ελλάδος είχαν εγκαταλείψει την χώρα, ο Αθηνών Δαμασκηνός με τους Έλληνες Ιεράρχες και τον λοιπό Ορθόδοξο Κλήρο απετέλεσαν τα απόρθητα φρούρια του δεινώς δοκιμαζόμενου Ελληνικού λαού.

Υπάρχουν ιστορικά πρόσωπα – αληθείς προσωπικότητες – που δικαίωσαν το πέρασμα, την επίγεια περπατησιά τους, από τον εφήμερο και μάταιο τούτο κόσμο επειδή οι πράξεις τους κατεγράφησαν στην συλλογική εθνική συνείδηση ενός ολόκληρου λαού ως πράξεις ηρωϊσμού, αυτοθυσίας και ανυπέρβλητης αγωνιστικότητας για τα υψηλά και απαράμιλλα ιδανικά της φυλής και του έθνους, όπως της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης.

Στο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού Παπανδρέου (1941-1949), ο οποίος κατεγράφη στις δέλτους της αδεκάστου ιστορίας ως ο «Αρχιεπίσκοπος της Αντικατοχικής Αντιστάσεως και της Εθνικής Ενότητος», ο δεινώς δοκιμαζόμενος ελληνικός λαός εύρε τον ακατάβλητο εκκλησιαστικό ηγέτη και τον ανυπότακτο και γνήσιο Έλληνα Πατριώτη, ο οποίος έδρασε εθνοσωτήρια υπέρ πάσης ανθρωπίνης υπάρξεως, ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνοφυλετικής καταγωγής, όπως ήταν και οι Έλληνες Εβραίοι, που βίωναν τον απόλυτο αφανισμό και όλεθρο από τους Γερμανούς.

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ - Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ (1938-1941)

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΚΑΤΑ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

·  Το έπος του Ελληνικού Λαού και το Έπος του Θρακός Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου για Ελευθερία και Εθνική Ανεξαρτησία.

·        Γραπτές Μαρτυρίες της Αντιστασιακής Δράσεως του Αθηνών Χρυσάνθου.

Οι λέξεις «Έπος» και «Εθνική Εποποιΐα» εκφράζουν στον απόλυτο βαθμό τους εθνικούς και αντιστασιακούς αγώνες του ελληνικού λαού για το ύψιστο αγαθό της ελευθερίας έναντι του φασισμού και του ναζισμού κατά την φρικτή Ιταλο-Γερμανική κατοχή (1940-1944). Οι λέξεις αυτές τις οποίες η αδέκαστη ιστορία διά «πολλών τεκμηρίων» απέδωσε και καθιέρωσε μέσα στις χρυσές και αιματόβρεχτες σελίδες του «Έπους του ’40», εκφράζουν προσφυώς και δικαίως την απαράμιλλη ηρωική και εθνομαρτυρική αντίσταση του ελληνικού κλήρου και λαού που προκάλεσε τον θαυμασμό όλης της υφηλίου.

Οι Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί υπήρξαν τα «Πρόσωπα-σύμβολα» σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδος και σε πλείστες όσες περιπτώσεις απετέλεσαν τα φωτεινά ιερά και αθάνατα πρότυπα ηρωισμού και ασύγκριτης αυτοθυσίας υπέρ του αγωνιζόμενου και δεινώς δοκιμαζόμενου ελληνικού λαού. Ιεράρχες, Ιερείς, Ιερομόναχοι, Μοναχοί και Μοναχές πότισαν με το αίμα τους το «δένδρο της Ελευθερίας» και δι’ αυτού άρδευσαν την ευλογημένη ελληνική γη «διά του Χριστού την πίστιν την αγίαν και της πατρίδος την ελευθερίαν».

ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΟΠΟΙΪΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΣελΙδες εθνικΗς εποποιΪας
 ΑρχιεπισκΟπου ΧρυσΑνθου κατΑ την ΓερμανικΗ κατοχΗ

Αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιο του Κομοτηναίου Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου (Απρίλιος – Μάιος του 1941)

Στις 13 Δεκεμβρίου 1938 ο από Τραπεζούντος, Κομοτηναίος την καταγωγήν, Χρύσανθος Φιλιππίδης εξελέγη από «Αριστίνδην Σύνοδο» Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1938-1941) και η αρχιεπισκοπική του θητεία συνέπεσε με τις μεγάλες ιστορικές για το ελληνικό έθνος στιγμές της κηρύξεως του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο αείμνηστος Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Παπαδόπουλος, ο οποίος υπήρξε Διευθυντής του «Ιστορικού Λεξικού» της Ακαδημίας των Αθηνών και Πρόεδρος του «Αρχείου του Πόντου» περιγράφει την εθναρχική δράση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου ως εξής: «… Ήτο δε πολύ φυσικόν να μη μείνη απαθής εις τον εθνικόν συναγερμόν προς άμυναν εναντίον της αιφνιδιαστικής ιταλικής επιθέσεως. Όταν η άλκιμος νεότης επραγματοποιούσε το ηρωϊκόν έπος των Αλβανικών ορέων, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών δεν εφάνη να διαφέρη από τον Μητροπολίτην Τραπεζούντος. Διοργάνωσε την θαυμασίαν «Πρόνοιαν των στρατευομένων», επιστράτευσε περί τα δισχίλια πρόσωπα ανδρών και γυναικών και χωρίς προκηρύξεις δημοσίων εράνων ή αιτήσεις εισφορών συνέλεξε και διέθεσε διά τας οικογενείας των στρατευθέντων πολλά εκατομμύρια δραχμών. Δεν παρέλειπε δε να επισκέπτεται και τους νοσηλευομένους τραυματίας, κομιστής των παρηγόρων ευχών της θρησκείας και των ευλογιών της Εκκλησίας και ωργάνωσεν ομάδα ιερέων διά τας θρησκευτικάς ανάγκας αυτών. Ιδιαίτερον τμήμα της «Προνοίας» διεξήγε πατριωτικήν αλληλογραφίαν και αποστολήν δεμάτων και θρησκευτικών βιβλίων ή εντύπων προς τόνωσιν του φρονήματος αυτών.

Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ (1940-1944)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ
 ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ
 ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ 1940-1944

·        Ιεράρχες και Ιερείς ως μέλη των Αντιστασιακών Οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ).

·        Η Σωτηρία των Ελλήνων Εβραίων από τους Έλληνες Ιεράρχες.

«Διά του Χριστού την Πίστιν την Αγίαν και της Πατρίδος την Ελευθερίαν».

Οι λέξεις «Έπος» και «Εθνική Εποποιΐα» εκφράζουν στον απόλυτο βαθμό τους εθνικούς και αντιστασιακούς αγώνες του ελληνικού λαού για το ύψιστο αγαθό της Ελευθερίας έναντι του φασισμού και του Ναζισμού κατά τη φρικτή Γερμανοϊταλική Κατοχή (1940-1944). Οι λέξεις αυτές, που η αδέκαστη ιστορία δια «πολλών τεκμηρίων» απέδωσε και καθιέρωσε μέσα στις χρυσές σελίδες του «Έπους του ’40», εκφράζουν προσφυώς και δικαίως την απαράμιλλη ηρωική και μαρτυρική αντίσταση του ελληνικού κλήρου και λαού, που προκάλεσε τον θαυμασμό όλης της υφηλίου.

Οι Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί υπήρξαν «πρόσωπα-σύμβολα» σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδος και σε πολλές περιπτώσεις απετέλεσαν τα φωτεινά πρότυπα ηρωϊσμού και αυτοθυσίας υπέρ του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού. Ιεράρχες, Ιερείς, Ιερομόναχοι ακόμη και Μοναχές πότισαν με το αίμα τους την ευλογημένη ελληνική γη «δια του Χριστού την πίστιν την αγίαν και της πατρίδος την ελευθερίαν». Και τούτο, όπως συνήθως γράφεται, δεν συνέβη μόνο κατά την περίοδο του κορυφαίου αγώνος για την εθνική Παλιγγενεσία (1821), αλλά και κατά τη διάρκεια της Γερμανοϊταλικής κατοχής (1940-1944) στην Ελλάδα, όταν οι παντός βαθμού Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί, από τους Αρχιεπισκόπους Αθηνών και μέχρι τον τελευταίο παπά και καλόγερο υπέμειναν ανδροπρεπώς και γενναιοφρόνως «το εθνικόν μαρτύριον» και έδωσαν αφόβως την «Ορθόδοξη μαρτυρία» υπέρ του δεινώς δοκιμαζομένου και μαρτυρικώς καταδιωκόμενου ελληνικού λαού, μπολιασμένοι «ως ένα σώμα και μια ψυχή» με τον λαό, ως τέκνα και οι ίδιοι αυτού του περήφανου και αδούλωτου λαού.

ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΠΑΠΑΣ : Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ ΤΣΑΛΠΑΡΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΠΑΠΑΣ

O ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ  ΤΣΑΛΠΑΡΑΣ

ΠΡΩΗΝ ΠΡΩΤΟΣΥΓΚΕΛΛΟΣ
  ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ 
(+ 29 Ιουνίου 2019)

Υπάρχουν πρόσωπα τα οποία σφραγίζουν ανεξίτηλα τη ζωή των ανθρώπων και ο Πανδαμάτωρ χρόνος ουδέποτε κατορθώνει να καλύψει με το πέπλο της λησμονιάς το όνομα, την μορφή, την παρουσία, προσφορά και διακονία τους όπου κι αν έζησαν, απ' όπου κι αν πέρασαν και άφησαν τα ίχνη της βιοτής και περπατησιάς τους στον εφήμερο και κίβδηλο αυτό ορατό κόσμο.

Υπάρχουν πρόσωπα των οποίων το άκουσμα και μόνο του ονόματός τους προκαλεί στους ανθρώπους πνευματική και ψυχική ανάταση, φρονήματος ανάσταση και ενθυμήσεις αγαθές και ευφρόσυνες μέσα στην κατήφεια και πειρασμική απελπισία της συγχρόνου ζωής. Και αν τούτο συμβαίνει συχνά με πρόσωπα τα οποία κινούνται στο "κοσμικό πλαίσιο", πολλώ δε μάλλον ισχύει με πρόσωπα της Εκκλησίας, ήτοι με τους κατ' ουσίαν και ουχί μόνον κατ' όνομα πνευματικούς μας Πατέρες.

Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι και ο πολυσέβαστος πολιός πνευματικός πατήρ της Εκκλησίας, Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πρώην Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, νυν δε Εφημέριος Ιεροκήρυξ του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος Πολίχνης στην Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυροπόλεως, ο γνωστός στον χώρο της Εκκλησίας και ακόμη γνωστότερος στο λαό της ακριτικής Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, Πατήρ Αρίσταρχος Τσαλπαράς, ο οποίος επί τριανταδύο συναπτά έτη (1974-2006) διηκόνησε ευόρκως και αυτοθυσιαστικώς τους Θράκες αφήνοντας όντως ανεξίτηλα τα ίχνη της πνευματικής και εν γένει εκκλησιαστικής του διακονίας στις καρδιές των κατοίκων της Κομοτηνής και ευρύτερα του Ν. Ροδόπης, όπως ακριβώς το ίδιο συμβαίνει από το 2006 και μέχρι σήμερα στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως όπου αόκνως και ανυστάκτως διακονεί την Εκκλησία και τον λαό του Θεού.

IN MEMORIAM : O ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΑΚΗΣ (1912- 2004) . ΕΝΑΣ ΚΛΗΡΙΚΟΣ- ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΝΕΑ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ

Γράφει ο Θεολόγος- Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

IN MEMORIAM

O ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ
 ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
 ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΑΚΗΣ (1912- 2004)

ΕΝΑΣ ΚΛΗΡΙΚΟΣ- ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΝΕΑ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ

Ως το της ψυχής ελάχιστον αντιδώρημα των επιγενομένων προς τους  προαπελθόντες αοιδίμους πολιούς κληρικούς, οι οποίοι ως αληθείς και ανυπόκριτοι πατέρες εσφάγισαν ανεξίτηλα, «του πνεύματος τη δυνάμει», την πνευματική και εν γένει περπατησιά μας στην ζωή, είναι έστω και δι΄ολίγων αράδων, η γραφή της μνημοσύνης του ονόματός τους και της όλης βιότης τους. Η «αναθηματική γραφή» λοιπόν «in memoriam» (εις μνήμην) αποτελεί οφειλομένη έκφραση τιμής και αναγνωρίσεως του ποιμαντικού έργου των διακονησάντων ιερέων μας στον αμπελώνα του Κυρίου, εάν αναλογισθεί κάποιος ότι οι ιερείς μας, οι τε ζώντες και κεκοιμημένοι- έχουν συνδέσει το όνομά τους με σημαντικές στιγμές της ζωής όλων μας, από την βάπτιση και τον γάμο μέχρι την μετοχή στην μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας και την έξοδο προς την όντως αληθινή αιώνια εν Χριστω ζωή προσφιλεστάτων προσώπων μας. Αποτελούν συνεπώς αναπόσπαστο μέρος της όλης επιγείου ζωής και πορείας μας μέσα στην αγιοπνευματική ζωή της Εκκλησίας και στις περιστροφές, ευχάριστες ή δυσάρεστες, του κόσμου τούτου.

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΩΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός, κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Ο ιερΟς ΧρυσΟστομος ΩΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ Εναντι της πολιτικΗς εξουσΙας

Επίκαιρα μηνύματα προς τους Εκκλησιαστικούς Ταγούς και τους Πολιτικούς Άρχοντες

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, αποδεικνύεται ιδιαίτερα επίκαιρος στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από την έντονη πολιτική κρίση στην πενόμενη Ελλάδα, καθώς υπήρξε ο πλέον σκληρός επικριτής των ακροτήτων της πολιτικής εξουσίας και των φορέων αυτής που διαβιούσαν contra στα διδάγματα της Εκκλησίας και σε βάρος του πενόμενου λαού.

Ο έλεγχός του προς τους παρεκτρεπομένους πολιτικούς γινόταν χωρίς οργή και αλαζονεία, αλλά με αγάπη και ειλικρινές πατρικό ενδιαφέρον για την πνευματική κάθαρση του δημόσιου βίου, ο οποίος όταν ήταν φαύλος είχε τις αρνητικές του επιπτώσεις και στο λαό, που ήταν ταυτόχρονα και το πλήρωμα της ορθοδόξου εκκλησίας. Ο Χρυσόστομος ουδέποτε χαρίστηκε στους άρχοντες του κόσμου τούτου και γι’ αυτό τον λόγο δεν τους ήταν αρεστός, θα λέγαμε ότι πολλοί εκ των πολιτικών ηγητόρων της εποχής του, τον μισούσαν θανάσιμα επειδή δεν ανέχονταν τον οξύτατο δημόσιο έλεγχο που ασκούσε στα πρόσωπά τους για την φαυλοκρατία και την ανεντιμότητά τους.

Ουδέποτε ο ιερός πατέρας δίστασε να επιδείξει την αυστηρότητά του ακόμη και για τον φαύλο και διεφθαρμένο προσωπικό βίο των αρχόντων, των πλουσίων και των ισχυρών της εποχής του, χωρίς να δέχεται κανένα συμβιβασμό ή να υπηρετεί ως άβουλο όργανο κάποια μικροπολιτική σκοπιμότητα. Με παρρησία και θάρρος αλλά και λεπτότητα αντιμετώπιζε και τους πολιτικούς άνδρες της ανώτατης κρατικής βαθμίδος, της εξουσίας γενικότερα, ακόμη και το ίδιο το παλάτι.

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΩΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ: Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ

Γράφει ο θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Ο ΙερΟς ΧρυσΟστομος ως καινοτΟμος παιδαγωγΟς
Η ελευθερΙα Εναντι του καταναγκασμοΥ στην αγωγΗ των παΙδων

· Οι ρηξικέλευθες, ανατρεπτικές και προοδευτικές παιδαγωγικές αντιλήψεις του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου από αιώνων προϋπήρξαν οι θεμελιώδεις βάσεις της συγχρόνου παιδαγωγικής επιστήμης.

·    Η εόρτιος ημέρα των Μεγάλων Ιεραρχών και Οικουμενικών Διδασκάλων αποκτά ουσιαστικό νόημα και περιεχόμενο, όταν οι της παιδείας λειτουργοί μετέχουν της παιδαγωγικής σοφίας και διδασκαλίας εκείνων των αληθών και αιωνίων διδασκάλων.

Ως επαναλαμβανόμενη και τετριμμένη συνήθεια κατά την εόρτια ημέρα των τριών μεγίστων Ιεραρχών και οικουμενικών διδασκάλων, οι οποίοι είναι οι προστάτες και θεοφώτιστοι πνευματικοί έφοροι της ελληνικής παιδείας, οι υπηρεσιακώς ορισμένοι ομιλητές αναλώνονται σε «πανηγυρικούς» σκιαγραφήσεως της προσωπικότητος και του θεαρέστου έργου αυτών, ενώ υπάρχει μία ανεξάντλητη πηγή σοφίας και γνώσεως που σχετίζονται με την των παίδων αγωγή και έχουν διατυπωθεί με αριστοτεχνικό και θεόπνευστο τρόπο από τους «μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου θεότητος» και ανυπέρβλητους αυτούς διδασκάλους, οι οποίοι στο διάβα των αιώνων παραμένουν αγήραστα πρόσωπα παιδαγωγών και οι παιδαγωγικές αντιλήψεις τους αποτελούν από αιώνων τις θεμελιώδεις βάσεις της συγχρόνου παιδαγωγικής επιστήμης της οποίας οι σύγχρονοι θεράποντες εκουσίως ή ακουσίως, εν αγνοία ή εσκεμμένα, για λόγους πολιτικής ή φιλοσοφικής  κοσμοθεωρίας θάπτουν στη λήθη του πανδαμάτορος χρόνου. Οι δε περί παίδων αγωγής αντιλήψεις των οικουμενικών διδασκάλων είναι τόσο ρηξικέλευθες, προοδευτικές και ανατρεπτικές ώστε μπορούν να αποτελέσουν και στη σύγχρονη εποχή τη βάση για ένα υγιές, δημιουργικό και καινοτόμο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο θα συγκροτεί ολοκληρωμένες προσωπικότητες σκεπτόμενων και ελευθέρων ανθρώπων και δεν θα εξαντλείται στην ανούσια προσφορά ξηρών γνώσεων μέσα σε μία τυπολατρική και τεχνοκρατική διαδικασία που μηχανοποιεί τη σκέψη των παίδων και αδιαφορεί για τον ψυχικό τους κόσμο.

ΤΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟ ΑΞΙΩΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

Γράφει ο Θεολόγος- Εκκλησιαστικός ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Το διδασκαλικΟ αξΙωμα κατΑ τον ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ Αγιο ΙωΑννη τον ΧρυσΟστομο

Κατά τον «Χρυσούν την γλώτταν χρυσούν και την καρδίαν», Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, το αξίωμα του διδασκάλου,  «είναι μέγα και θαυμαστόν». Ο διδάσκαλος «είναι άρχων πνευματικός» και η  θέση του είναι περίβλεπτη και ιδιαίτερα ευαίσθητη, «γι΄ αυτό ακόμη και αν ελάχιστα παρεκτραπεί, τα μικρά  σφάλματά του φαίνονται στους άλλους μεγάλα».Ιδιαίτερα ο διδάσκαλος που διδάσκει πνευματικές αλήθειες είναι περισσότερο αγαπητός από τον φυσικό μας πατέρα. Αν ο κατά σάρκα πατέρας χαρίζει στα παιδιά του  «το ζην», οι άξιοι διδάσκαλοι, μας μεταγγίζουν και προσφέρουν  στους μαθητές τους «το πνευματικώς και καλώς ζην», δηλαδή την ενάρετη ζωή.

Το διδασκαλικό αξίωμα δεν είναι εξουσία, ούτε κοσμική τιμή, αλλά βαρύτατη ευθύνη, καθώς είναι «διαφορετικό να σφάλλει ο μαθητής και διαφορετικό να σφάλλει ο δάσκαλος», ο οποίος δεν μπορεί ούτε την απειρία να επικαλεσθεί, ούτε να προφασισθεί άγνοια, ούτε να προβάλει ως δικαιολογία την ανάγκη και την βία… Γι΄ αυτό ανέβηκε στον διδασκαλικό θρόνο, για να σαλπίζει στους άλλους την αλήθεια και την γνώση…».

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ : ΔΙΔΑΧΕΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΣΔΟΤΟΥ ΙΣΟΤΗΤΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΓΓΑΜΟΥ ΒΙΟΥ ΣΕ ΧΑΛΕΠΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΕΝΔΟΣΥΖΥΓΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ

ΔΙΔΑΧΕΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΣΔΟΤΟΥ ΙΣΟΤΗΤΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ  ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΓΓΑΜΟΥ ΒΙΟΥ ΣΕ  ΧΑΛΕΠΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΕΝΔΟΣΥΖΥΓΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Σε μία εποχή κατά την οποία οι ανθρώπινες σχέσεις ευτελίζονται και οι αξίες σχετικοποιούνται στο όνομα του ελευθεριάζοντος δήθεν προοδευτισμού, οι διδαχές και παραινέσεις του θεολήπτου και θεοπνεύστου Πατρός της Εκκλησίας και Οικουμενικού Διδασκάλου Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου φαίνουν ως άδυτο φως μέσα στο πνευματικό σκότος της συγχρόνου ζωής. Σε καιρούς αφιλίας, αφιλανθρώπου, απροσώπου και εγωϊστικής συνυπάρξεως των ανθρώπων, οι οποίοι ως νάρκισσοι περιχαρακώνονται εντός των τειχών του εωσφορικού «ιδίου θελήματος» και του πάσχοντος υπερτροφικού «εγώ» τους χωρίς να κοινωνούν ως «πρόσωπα προς πρόσωπα», έρχεται ο πατερικός λόγος ως άλας επί της πληγής, να ερεθίσει, να πονέσει και να αφυπνίσει τους καθεύδοντες ανθρώπους διδάσκοντας το αληθινό νόημα της ζωής ως κοινωνίας προσώπων.