Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός –
Νομικός Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΙ ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΕΘΝΟΪΕΡΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ (1921-1922)
Τις ημέρες αυτές τιμούμε την Ιερά μνήμη και τα φρικτά μαρτύρια που
υπέμειναν οι πέντε εθνοϊερομάρτυρες του Πατριαρχείου μας κατά τη διάρκεια των
σφαγών σε βάρος του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας από τους Τoύρκους, τους
γνωστούς «τσέτες» του Κεμάλ Ατατούρκ. Τότε ήταν που οι πέντε εθνοϊερομάρτυρες Αρχιερείς
συνελήφθησαν, εβασανίσθησαν και ετελεύτησαν τον βίο τους με φρικτό και
μαρτυτικό θάνατο. Τόση μάλιστα ήταν η βαρβαρότητα του Κεμαλικού στρατού, αλλά
και του άτακτου τουρκικού λαού, που δεν ευρέθη ούτε τμήμα από το λείψανό τους,
αφού κυριολεκτικώς τους κατακρεούργησαν.
Το 1993 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με την υπ’ αριθμ 2556/
5-7-1993 εγκύκλιό της απεφάσισε να τιμούνται την Κυριακή προ της Υψώσεως του
Τιμίου Σταυρού, κατ’ έτος, οι κάτωθι εθνοϊερομάρτυρες: 1) Ο Μητροπολίτης
Σμύρνης, Άγιος Χρυσόστομος, 2) Ο Μητροπολίτης Ικονίου, Άγιος Προκόπιος, 3) Ο Μητροπολίτης
Κυδωνίων, Άγιος Γρηγόριος, 4) Ο Μητροπολίτης Μοσχονησίων, Άγιος Αμβρόσιος, 5)Ο
Επίσκοπος Ζήλων, Άγιος Ευθύμιος.