Γράφει ο Θεολόγος- Εκκλησιαστικός ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
Ο ΕΠΙ ΤΟΥ ΦΡΙΚΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΠΑΝΤΩΝ ΞΕΝΟΣ
ΚΑΙ ΜΟΝΟΤΑΤΟΣ ΜΟΝΟΣ ΝΥΜΦΙΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Εν τω μέσω της νυκτός και πάλιν έρχεται ο πάντων ξένος και μονότατος μόνος έναντι πάντων Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, ο της Εκκλησίας Μέγας Νυμφίος Ιησούς Χριστός και ξένιος Δεσπότης των απάντων στο κατώφλι της αποξενωμένης ανθρωπότητος και σε έναν αφιλόξενο κόσμο που ο ίδιος ως δημιουργός και πλάστης των απάντων έφερε από την ανυπαρξία στο είναι της υπάρξεως. Έρχεται και επανέρχεται ως ο αεί ερχόμενος και εν τω μέσω ημών ιστάμενος άνευ κουστωδίας και θριαμβικής εισόδου, αλλά εν σιωπή και εν κατανύξει για να καταστεί και πάλι ο φιλόξενος οικοδεσπότης όντας η αυτοπηγή πάσης δεσποτικής ξενίας του μυστικού νυμφώνος της Εκκλησίας του για άπασα την ανθρωπότητα χωρίς διακρίσεις, αποκλεισμούς και περιθωριοποιήσεις παντός ανθρωπίνου προσώπου όσο σκοτεινού και αν είναι από τα λασπόνερα αυτής της εφήμαρτης και εφήμερης ζωής. Έρχεται αυτός, ο οποίος βίωσε από την ώρα της γεννήσεώς του και μέχρι του σταυρού και του τάφου την απόλυτη και ασύγκριτη αφιλοξενία τούτου του κόσμου ως ο πάντων ξένος και μόνος της κτιστής δημιουργίας για να μεταμορφώσει τον εχθρικό και αφιλόξενο άνθρωπο της κάθε εποχής σε οικείο και φιλοξενούμενο της ουρανίου Βασιλείας του.
Ο μεγάλος ξένος αυτού του άφιλου κόσμου και ο πάντων μονότοτατος μόνος είναι και πάλι εν τω μέσω της νυκτός και μέσα στο κάλλος του έαρος ο ξένιος του κόσμου οικοδεσπότης και του ιδίου πλάσματος αυτού, του όντως από την αγάπη αποξενωμένου και στην απελπισία της μοναξιάς απομονωμένου ανθρώπου για να γίνει ο φίλος και αδελφός, ο συνοδοιπόρος και συνέκδημος, ο αλληλέγγυος και συναντιλήπτωρ κάθε ξένου και μόνου, κάθε εγκαταλελειμμένου και απορριπτόμενου ανθρώπου αυτής της αφιλόξενης ζωής και ανθρωπότητος, η οποία μέσα στην οντολογική πτώση της επιλέγει την αφιλοξενία αντί της χριστοειδούς φιλοξενίας στο πρόσωπο του άλλου, του κατά τα δεδομένα της κοινωνίας ξένου, αλλά όντως και αληθώς οικείου και φίλου και δη αληθούς εικόνος του Θεού που είναι ο κάθε άνθρωπος.
Γνωρίζει καλύτερα παντός άλλου ο ξένιος Δεσπότης πάσης της δημιουργίας Νυμφίος της Εκκλησίας την αφιλοξενία του κόσμου τούτου, την οποία ως ο πάντων ξένος και μονότατος μόνος των ξένων αυτής της γης γεύθηκε το πικρότατο ποτήριο της αξενίας και αφιλοξενίας των σφραγισμένων καρδιών των ανθρώπων από της γεννήσεώς του ως ο ξένος της ιδίας της πατρίδος του και ως ξένο βρέφος πρόσφυγας στην Αίγυπτο. Ξένος εφάνη και κατά την ενήλικη δημόσια δράση αυτού στην ιδία αυτού πατρίδα με ανάλογη πικρά γεύση και ρομφαία απαρνήσεως, αφιλίας και αξένου φρονήματος από του ομοεθνείς του μηδέ εξαιρουμένων και των κατά κόσμον λίαν οικείων του.
Κατέστη ξένος στην γενέτειρά του, ξένος στην ευλογημένη γη της επαγγελίας και δη στην ιερά πόλη της Ιερουσαλήμ, ξένος ενώπιον του παντός βαθμού ιερατείου του Ισραήλ και πάσης θρησκευτικής κάστας, ξένος ενώπιον και της κοσμικής ρωμαϊκής εξουσίας, ξένος και μόνος στο όρος των Ελαιών, ξένος και μονότατος πικρά προδομένος από τον φιλάργυρο μαθητή και από τους ένεκα του φόβου των Ιουδαίων διασκορπισμένους λοιπούς μαθητές του, πλην του μαθητού «ον ηγάπα», ήτοι του Ιωάννου Θεολόγου, και των γενναιοφρόνων γυναικών εν αις πρώτη η Πάναγνος Θεομήτωρ αυτού. Εστάθη ως ξένος και μόνος ενώπιον των αφιλόξενων Αρχιερέων Άννα και Καϊάφα, ξένος και μόνος απέναντι του αφιλόξενου Ανωτάτου Αρχιερατικού Εβραϊκού Συμβουλίου, ξένος και μόνος κατά πρόσωπον του κοσμικού Ρωμαίου ηγεμόνος Ποντίου Πιλάτου, ξένος και μόνος κατά την φραγγέλωση, τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τις ύβρεις, τους γέλωτες, τις λοιδορίες και τα χλευάσματα, την πορφυρά χλαίνα, τον κάλαμο, τον σπόγγο, το όξος, τους ήλους, την λόγχη των Ρωμαίων στρατιωτών, ξένος και μόνος πλαισιούμενος από τον άφιλο και αγνώμονα εβραϊκό λαό. Όντως πάντων ξένος και μονότατος πάντων μόνος επορεύθη επί της γης και κατά την οδό του μαρτυρίου προς τον Γολγοθά και υψώθη ενώπιον εφ’ όλης της ανθρωπότητος ως ο μόνος των μόνων και ξένος των ξένων επί του φρικτού ξύλου του Σταυρού. Ως λύτρον αντί πολλών εδαπανήθη ένεκα απολυτρώσεως του γένους των βροτών (ανθρώπων) και ως ξένος πάντων των ξένων και μονότατος μόνος εξέπνευσε κατά το τετέλεσται γενόμενος φιλοξενούμενος του θανάτου στο αφιλόξενο Βασίλειο του Άδου. Ίσταται επί του Σταυρού άπνους ο πάσης δεσποτικής ξενίας οικοδεσπότης πάντων και πασών και ως ο έσχατος των ξένων και πάντων μόνος αναμένει την φιλοξενία του τάφου.
Εμπνεόμενος δε θεία εμπνεύσει και εν συντριβή καρδίας ο Άγιος Επιφάνιος, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (4ος – 5ος αι.), από την θέα του επί του εν Γολγοθά φρικτού ξύλου του Σταυρού του πάντων ξένου και μονότατου μόνου ανά την ανθρωπότητα Μονογενούς Υιού και Λόγου του Θεού, Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, στο λόγο του «Εις την Θεόσωμον Ταφήν του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού», επαναλαμβάνει την φράση: «δος μοι τούτον τον ξένον», προβάλλοντας ανά τους αιώνες ενώπιον πάντων των ανθρώπων το πρόσωπο του γενναιόφρονος ευσχήμονος Βουλευτού Ιωσήφ του από Αριμαθαίας, ο οποίος παρά το επικίνδυνο του όλου εγχειρήματος κατά τις σκοτεινές εκείνες ώρες της ανομίας και αποστασίας κατά του ευεργέτου των πάντων Ιησού Χριστού, αποτολμά φλεγόμενος από αγάπη για τον μέγα ξένο και μονότατο επί του ικριώματος του Σταυρού νεκρό Ιησού Χριστό, να αιτηθεί από τον Πόντιο Πιλάτο το νεκρό σώμα του σταυρωθέντος, λέγων προς τον Ρωμαίο Ηγεμόνα:
«Αλλά τι; Αίτησίν τινα οικτράν, ω κριτά, και τοις πάσι μικράν αιτούμενος προς σε παραγέγονα·δος μοι νεκρόν προς ταφήν το σώμα εκείνου, του παρά σου κατακριθέντος Ιησού του Ναζωραίου, Ιησού του πτωχού, Ιησού του αοίκου, Ιησού του γυμνού, Ιησού του ευτελούς, Ιησού του τέκτονος υιού, Ιησού του δεσμίου, Ιησού του αιθρίου, Ιησού του ξένου και επί ξένοις αγνωρίστου και ευκαταφρονήτου και επί πάσι κρεμαμένου.
Δος μοι τούτον τον ξένον·τι γαρ σε λοιπόν ωφελεί το σώμα αυτού;
Δος μοι τούτον τον ξένον·εκ μακράς γαρ ήλθε της χώρας ώδε, ίνα σώση τον ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον κατήλθε γαρ εις γην σκοτεινήν ανενέγκαι τον ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον·αυτός γαρ και μόνος υπάρχει ξένος.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ούτινος την χώραν αγνοούμεν οι ξένοι.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ούτινος τον Πατέρα αγνοούμεν οι ξένοι.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ούτινος τον τόπον και τον τόκον και τον τρόπον αγνοούμεν οι ξένοι.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον ξένην ζωήν και βίον ζήσαντα επί ξένης.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον μη έχοντα ώδε που την κεφαλήν κλίνη.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον ως ξένον επί ξένης άοικον και επί φάτνης τεχθέντα.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον εξ αυτής της φάτνης ως ξένον εξ Ηρώδου φυγόντα.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον εξ αυτών των σπαργάνων εν Αιγύπτω ξενωθέντα.
Δος μοι τούτον τον ξένον, τον ου πόλιν, ου κώμην, ουκ οίκον, ου μονήν, ου συγγενή, επ’ αλλοδαπής δε χώρας την οίκησιν έχοντα και τα πάντα κατέχοντα».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία κατά την έξοδο και περιφορά του Επιταφίου ψάλλει το ιδιόμελο τροπάριο Γεωργίου του Ακροπολίτου:
«Τον ήλιον κρύψαντα τας ιδίας ακτίνας και το καταπέτασμα του ναού διαρραγέν τω του Σωτήρος θανάτω, ο Ιωσήφ θεασάμενος προσήλθε των Πιλάτω και καθικετεύει λέγων:
«Δός μοι τούτον τον ξένον, Τον εκ βρέφους ως ξένον ξενωθέντα εν κόσμω.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον ομόφυλοι, μισούντες θανατούσιν ως ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον ξενίζομαι βλέπειν του θανάτου τον ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον, όστις οίδε ξενίζειν τους πτωχούς και τους ξένους.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον Εβραίοι τω φθόνω απεξένωσαν κόσμω.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ίνα κρύψω εν τάφω, ος ως ξένος ουκ έχει την κεφαλήν πού κλίνη. Δος μοι τούτον τον ξένον, ον η μήτηρ ορώσα νεκρωθέντα εβόα:
Ω Υιέ και Θεέ μου, ει και τα σπλάχνα τριτρώσκομαι και καρδίαν σπαράττομαι νεκρόν σε καθορώσα αλλά τη ση αναστάσει θαρρούσα μεγαλύνω».
Και τούτοις τοις λόγοις δυσωπών τον Πιλάτον ο ευσχήμων λαμβάνει του Σωτήρος το σώμα, ο και φόβω εν σινδόνι ενειλήσας και σμύρνη, κατέθετο εν τάφω τον παρέχοντα πάσι ζωήν αιώνιον και το μέγα έλεος».
Ο δε λαός του Θεού ως εκκλησιαστικό πλήρωμα και σώμα Ιησού Χριστού αναβοά:
«Δόξα τη μακροθυμία σου, Κύριε, δόξα σοι».
ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ
