Γράφει
ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός-Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΥ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ
ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ
ΣΤΟ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΟ ΦΥΤΩΡΙΟ ΑΙΓΕΙΡΟΥ Ν.ΡΟΔΟΠΗΣ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΥ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ
ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ
ΣΤΟ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΟ ΦΥΤΩΡΙΟ ΑΙΓΕΙΡΟΥ Ν.ΡΟΔΟΠΗΣ
Η μικρών διαστάσεων λεγόμενη φορητή εικόνα της
Βρεφοκρατούσας Παναγίας του Β΄ ημίσεως του 19ου αιώνα, που είναι
τοποθετημένη σε προσκυνητάριο εντός του Ιερού Παρεκκλησίου στον Αμπελουργικό
Σταθμό, η οποία όμως δεν είναι η ιστορική εικόνα της Φανερωμένης που ευρέθη στο
συγκεκριμένο σημείο, φέρει ενεπίγραφη την ονομασία «Παναγία των Ρόδων» και για
τα εικονογραφικά δεδομένα του Νομού Ροδόπης -άλλοτε Καζά Γκιουμουλτζίνας-
αποτελεί σπάνιο είδος αγιογραφημένης Βρεφοκρατούσας Παναγίας, επειδή ακριβώς
παρά τους πόδες της Θεοτόκου και επί της βάσεως του Θρόνου στον οποίο
παρίσταται καθήμενη η Θεομήτωρ υπάρχει δέσμη ρόδων σε κόκκινη και άσπρη
χρωματική απόχρωση. Ακόμη όμως σπανιότερη είναι η μορφή του μικρού Ιησού ο
οποίος στο αριστερό του χέρι κρατεί ωσάν να προσφέρει προς την Θεομήτορα Μαρία
δέσμη ανάλογων χρωματικών αποχρώσεων ρόδων. Θα μπορούσε κάλλιστα να φέρει η
συγκεκριμένη εικόνα και την ονομασία «Ρόδον το αμάραντον», φράση που απαντάται
υμνολογικά σε στίχο του κειμένου του Ακάθιστου Ύμνου.
Στο άνω μέρος της εικόνας και εκατέρωθεν της
Θεοτόκου ίστανται ικετευτικά, στη λεγόμενη στάση «δεήσεως», δύο λευκοφόροι
άγγελοι. Στο κέντρο της εικόνος και πάλι εκατέρωθεν της Θεοτόκου ίστανται
ικετευτικά δύο αγιογραφημένες μορφές, εξ αριστερών ιεράρχης άγιος της Εκκλησίας
και εκ δεξιών γυναικεία αγία μορφή, που όμως τα ονόματά τους είναι τόσο
παραφθαρμένα ώστε να μην μπορούμε να προσδιορίσουμε τα εικονιζόμενα πρόσωπα των
δύο αγίων. Στο κάτω μέρος της εικόνος απεικονίζονται έφιπποι οι δύο
στρατιωτικοί μεγαλομάρτυρες άγιοι της εκκλησίας μας, Άγιος Γεώργιος και Άγιος
Δημήτριος. Δυστυχώς, στο κάτω μέρος όπου συνήθως αναγράφεται αφιερωματική ή
δωρητήρια επιγραφή μαζί με το έτος ιστορήσεως της εικόνος και το όνομα του
αγιογράφου, φαίνεται ωσάν να αφαιρέθηκε από χέρι το συγκεκριμένο τμήμα του
αγιογραφημένου ξύλου, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να προσδιορίσουμε τα
παραπάνω στοιχεία τα οποία θα έδιναν ίσως και την χρονολογία κατά την οποία
τοποθετήθηκε η εικόνα στο παρεκκλήσιο ύστερα από την απομάκρυνση της
θαυματουργικώς ανευρεθείσης εικόνος της Παναγίας Φανερωμένης, η οποία ως
γνωστόν φυλάσσεται σε καλλιμάρμαρο και περίτεχνο προσκυνητάριο εντός της
ομωνύμου Ιεράς Μονής όπου τοποθετήθηκε από τον αοίδιμο Μητροπολίτη Μαρωνείας
Τιμόθεο (1954-1974) κατά τον Ιούλιο του 1955 αφού μέχρι τότε εφυλάσσετο στον
Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κομοτηνής.
Αναγκαία
εν προκειμένω είναι μία ακόμη διευκρίνιση επειδή ο πολύς λαός συγχέει την
θαυματουργή και ιστορική εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης με την εικόνα η οποία
ευρίσκεται στο παρεκκλήσιο του Αμπελουργικού σταθμού και ονομάζεται «Παναγία,
Ρόδον το Αμάραντον». Αναφέρεται εσφαλμένα ότι, όταν έπαιρναν την εικόνα της
Φανερωμένης από τον Μητροπολιτικό ναό όπου εφυλάσσετο μέχρι το 1955, και την
τοποθετούσαν στην σημερινή Ιερά Μονή, η εικόνα επέστρεφε πίσω. Δεν ήταν όμως η
εικόνα της Φανερωμένης που επέστρεφε στο Μητροπολιτικό ναό διότι αφ’ ης στιγμής
ενεθρονίσθη στην Ιερά Μονή, ουδέποτε την εγκατέλειψε μέχρι και σήμερα. Η εικόνα
«Ρόδον το Αμάραντον» που φυλάσσεται μέχρι και σήμερα στο παρεκκλήσιο του
Αμπελουργικού σταθμού είναι η εικόνα που όταν από το συγκεκριμένο ομώνυμο
παρεκκλήσιο ετοποθετείτο στην σημερινή Ιερά Μονή, επέστρεφε και πάλι στο
παρεκκλήσιο. Μέρα την πήγαιναν στο Μοναστήρι και τη νύχτα ένα φως έφευγε από τη
Μονή και κατευθύνετο στο παρεκκλήσιο του Αμπελουργικού σταθμού, όπου οι πιστοί
την έβλεπαν θρονισμένη στο λιτό προσκυνητάρι της. Το θαυμαστό αυτό γεγονός
συνέβη τρεις φορές και τότε τόσο ο Μητροπολίτης Μαρωνείας όσο και οι πιστοί
κατάλαβαν ότι η εικόνα επιθυμεί να μείνει στη θέση της όπου υπάρχει μέχρι και
σήμερα.
ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ
