Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΝΗΠΤΙΚΗ ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΠαιδαγωγικΗ και ΝηπτικΗ ΜυσταγωγΙα του ΤριωδΙου

«Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα»

Προδρομική της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής Περίοδος είναι η του Τριωδίου, όπου στα Συναξάρια προτάσσονται οι εξής στίχοι: «Ο δημιουργός των άνω και των κάτω, τρισάγιον μεν ύμνον εκ των αγγέλων, Τριώδιον σε παρ’ ανθρώπων δέχου».

Ο μέγιστος των Λειτουργιολόγων, αείμνηστος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωάννης Μ. Φουντούλης γράφει χαρακτηριστικά ότι: «απ’ αυτούς τους τριωδίους ύμνους, τα τριώδια, έλαβε το όνομά της η μεγάλη περίοδος του λειτουργικού έτους, που κινείται μαζί με το Πάσχα και το περιβάλλει σαν προεόρτιος και μεθεόρτιος περίοδος. Γιατί όλο αυτό το τμήμα του εκκλησιαστικού έτους παλαιότερον εχαρακτηρίζετο μ’ αυτό το όνομα: Τριώδιον. Ανάλογα δε με το ιδιαίτερο χαρακτήρα του το διέκριναν σε «Τριώδιον Κατανυκτικόν», απ’ αρχής μέχρι το Πάσχα, και «Τριώδιον Χαρμόσυνον» ή «Τριώδιον των ανθέων», από του Πάσχα μέχρι της Κυριακής των αγίων Πάντων, που κατακλείει τον κύκλο των κινητών εορτών. Τριώδιο δε λέγεται από την αρχαιοπρεπή συνήθεια, που διετηρείτο, κατά την περίοδο αυτή, να μη ψάλλονται καθημερινώς κατά την ακολουθία και οι εννέα ωδές του ψαλτηρίου, και επομένως και ολόκληροι οι ενναεαώδιοι Κανόνες, αλλά μόνο τρεις ωδές, η 8^η και η 9^η, και μία από τις προηγούμενες κατά τη σειρά των ημερών. Αυτός ο αρχαίος τρόπος της ψαλμωδίας διετηρήθη εν μέρει μόνον μέχρι σήμερα, και μάλιστα μόνο για τις καθημερινές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής». Το «σταυρώσιμο ή κατανυκτικό» Τριώδιο αποτελεί εξ ολοκλήρου προπαρασκευή πνευματική για το «αναστάσιμο και χαρμόσυνο» πεντηκοστάριο. Σε όλη αυτή την περίοδο, καθώς λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, «ο μυσταγωγών» τις ψυχές των ανθρώπων είναι ο ίδιος ο Νυμφίος της Εκκλησίας Χριστός».

ΕΝΔΟΜΥΧΑ ΚΑΙ ΕΜΠΕΡΙΝΟΥΣΤΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΡΙΩΔΙΟΥ - ΥΠΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΜΕΛΙΤΩΝΟΣ : «ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΨΥΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΛΗΘΟΥΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ»

Γράφει ο Θεολόγος –Εκκλησιαστικός Ιστορικός- Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΕΝΔΟΜΥΧΑ ΚΑΙ ΕΜΠΕΡΙΝΟΥΣΤΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

ΥΠΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΜΕΛΙΤΩΝΟΣ

«ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΨΥΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΛΗΘΟΥΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ»

·     Θεόπνευστα θεολογικά και εμφιλόσοφα κείμενα του μουσοστεφούς και ενσόφου αοιδίμου Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος Χατζή (1913-1989) περί της τιμής και μνήμης των ψυχών κατά το Μέγα Ψυχοσάββατο στην πολυμαρτυρική νήσο Ίμβρο και περί της τραγικώς πτωτικής καταστάσεως των συγχρόνων ανθρώπων, οι οποίοι μεταβάλλονται σε Καρνάβαλους φέροντες το της υποκρισίας προσωπείον…

Διερωτήθη ο γράφων εάν και κατά πόσο είναι σκόπιμο και κυρίως πνευματικώς ωφέλιμο να μνημονευθούν δύο κείμενα, όντως θεόπνευστα και θεοκίνητα κείμενα του εμπερινούστατου και εμφιλοσόφου μουσοστεφούς αοιδίμου Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος, τα οποία αναφέρονται αφενός στην κατά το Μέγα Ψυχοσάββατο της περιόδου του Τριωδίου τιμή και μνήμη προς τους προσφιλείς και εν γένει πάντας τους απ’ αιώνων κεκοιμημένους αδελφούς μας όπου γης Χριστιανούς παρόλο που ουδέ κατ’ ελάχιστον οι σύγχρονοι υλόφρονες κοσμικού γήϊνου φρονήματος άνθρωποι επιθυμούν έστω και να ψελλίσουν στα χείλη τους τις λέξεις: «θάνατος, κεκοιμημένος, μνημόσυνο, τρισάγιο, κόλλυβα, κοιμητήρια, τάφος», αλλά και αφετέρου στην ειδωλοποίηση της ανθρώπινης ζωής με την αποθέωση του ποικιλόμορφου προσωπείου της υποκρισίας, το οποίο είναι τόσο ασμένως προσλαμβανόμενο και προσφιλές από τους συγχρόνους κάθε ηλικίας ανθρώπους, οι οποίοι ευχαρίστως μιμούνται τους διαφόρους Καρνάβαλους γενόμενοι και οι ίδιοι Καρνάβαλοι, προκειμένου να αποκρύψουν τα από Θεού πρόσωπά τους και να μεταμορφωθούν σε κάτι φαντασιακά διαφορετικό και δήθεν «λυτρωτικό» και «απελευθερωτικό».

ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ ΑΝΕΞΙΤΗΛΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΟΣ : Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΩΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΧΑΛΚΗΣ (1991-1995)

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ ΑΝΕΞΙΤΗΛΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΟΣ

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΩΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗΣ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΧΑΛΚΗΣ (1991-1995)

Θέρος του έτους 1993 και ο νεαρός φοιτητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, λάτρης και εραστής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εκ της Δυτικής Θράκης και της Πατριαρχικής Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής ορμώμενος, προτρεπόμενος δε από της πρώτης στιγμής υπό του πολίτικης καταγωγής και ομογάλακτου Χαλκίτου πτυχιούχου, Καθηγητού της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Σωτηρίου Βαρναλίδη να επισκεφθεί την «εν σιωπή» πονεμένη και μαρτυρική του Γένους Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης για να μελετήσει και να ερευνήσει όσα επιποθεί η φλεγόμενη καρδία του, και έχων ανά χείρας το σεπτό απαντητικό πατριαρχικό γράμμα δι’ ου ο Οικουμενικούς Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε εγκρίνει την μετάβαση και φιλοξενία του για διάρκεια τριών εβδομάδων στην περίπυστο και παλαίφατη Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, προκειμένου να εντρυφήσει και να γευθεί τον αδαπάνητο θεσπέσιο πλούτο της κατά Θεόν και θύραθεν σοφίας, όπως είναι αποθησαυρισμένη στους παλαιούς και νεωτέρους τόμους της ιστορικής βιβλιοθήκης της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αποβιβάζεται από το μέχρι βυθίσεως πεπληρωμένο πλήθους βαποράκι της γραμμής στο λιμανάκι της ερατεινής νήσου Χάλκης και το βλέμμα του καρφώνεται στον «Λόφο της Ελπίδος ή των Παπάδων», όπου εναγωνίως επιποθεί να βρεθεί για πρώτη φορά στη ζωή του.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΕΡΩΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΜΕΛΙΤΩΝ ΧΑΤΖΗΣ : Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΤΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΣ (1913-1989)

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

 ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΕΡΩΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΜΕΛΙΤΩΝ ΧΑΤΖΗΣ 
 Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΤΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (1913-1989)

·  Ο βίος, η θεολογική προσφορά και η εκκλησιαστική δράση του μεγίστου Πατριαρχικού Ιεράρχου του προηγουμένου αιώνος.

·     Ο Καβάφης των θεολογικών μας γραμμάτων.

Ο μακαριστός και αλησμόνητος Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κυρός Μελίτων ο Α΄ (1913-1989), κατά κόσμον Σωτήριος Χατζής, εγεννήθη στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1913 από τον Νικόλαο και την Ευδοξία, το γένος Μπακαλοπούλου.

Την στοιχειώδη εκπαίδευση έλαβε στην κοινοτική – αστική σχολή Γαλατά και άκουσε τα γυμνασιακά γράμματα στο Ελληνικογαλλικό Λύκειο της κοινότητος  του Σταυροδρομίου. Στη συνέχεια ετέθη υπό την πνευματική προστασία και χειραγωγία του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Βασιλείου Γ’ (1925-1929) και εισήχθη, ύστερα από επιτυχείς εξετάσεις, στην ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης από την οποία απεφοίτησε αριστούχος και μετ’ επαίνου το έτος 1934, αφού υπέβαλε προηγουμένως εναίσιμη διατριβή περί της «Θεοπνευστίας των Θείων Γραφών κατά τους Αποστολικούς Πατέρες και τους Απολογητάς της β΄ Εκατονταετηρίδος».

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ : ΤΙ ΕΣΤΙΝ ΕΡΓΟΝ ΑΡΧΟΝΤΟΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
 ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ

ΤΙ ΕΣΤΙΝ ΕΡΓΟΝ ΑΡΧΟΝΤΟΣ;

    Ωχριά ο γραπτός ανθρώπινος λόγος και αισθάνεται συστολή ο συγγραφεύς όλων των αιώνων, όταν πρόκειται να αποτολμήσει, έστω και σε αδρές γραμμές, να σκιαγραφήσει τα του Μεγάλου Πατριάρχου και Ρωμηού Αγίου Φωτίου για τον οποίο ο πολύς Μανουήλ Ι. Γεδεών γράφει εγκωμιαστικώς: «πεπροικισμένος υπό πολλών αρετών και προτερημάτων, υπερείχε πάντων των συγχρόνων λογίων, έμψυχος ων βιβλιοθήκη, και σώφρονα βίον και πολιτείαν επιδεικνύμενος, πολλάκις δ’ όλας νύκτας μελετών, και την αρετήν έχων τη σοφία παράλληλον».

Ως πέλαγος και ωκεανός λογίζονται τα περί του βίου, της κατά κόσμον και κατά Θεόν σοφίας και συγγραφής, της εκκλησιαστικής και εν γένει πολιτείας, της Ιεραποστολικής και Οικουμενικής δράσεως του Οικουμενικού Πατριάρχου Αγίου Φωτίου Α΄ (820-891), του δικαίως και προσφυώς αποκληθέντος ως «Μεγάλου», «Ειρηνοποιού» και «Αναδόχου εις Χριστόν» των Βουλγάρων και των λοιπών Σλάβων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

    Από της κηδεμονικής Πρωτοθρόνου και Πρωτευθύνου Ιεράς Καθέδρας της Πρωτοκλήτου Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, ο ένθεος Φώτιος ανεδείχθη γίγας και άτλας της κατ’ Ανατολάς Εκκλησίας και της των Ρωμαίων κραταιάς Βασιλείας. Ουδόλως δε τυχαίο είναι το γεγονός ότι η απροσωπόληπτη και δικαία κρίση της αδεκάστου ιστορίας διά της γραφής επιφανών και λογίων ανδρών αποτιμά την προσωπικότητα του Μεγίστου αυτού Οικουμενικού Πατριάρχου «χρυσοίς ρήμασι» και «λόγοις κλέους».