Η ΠΡΩΤΟΘΡΟΝΗ ΚΑΙ ΑΓΙΟΤΟΚΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η ΠΡΩΤΟΘΡΟΝΗ ΚΑΙ ΑΓΙΟΤΟΚΟΣ 
ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ

·        Πτυχές της ιστορικής, εκκλησιαστικής, κοινοτικής και εκπαιδευτικής πορείας της μέχρι το 1922.

·        Τιμητικό αφιέρωμα ιστορικής Μνημοσύνης στους πρόσφυγες της καθαγιασμένης καππαδοκικής γης που συνεχίζουν να έχουν την πνευματική τους αναφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Ο πρώτος μητροπολιτικός θρόνος εξ όσων υπάγονται στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας είναι της Αγιοτόκου και καθαγιασμένης Επαρχίας της Καισαρείας, της περιωνύμου πατρίδος του «Έθνους των Καππαδοκών». Ο δε Άγιος Γρηγόριος ο Νανζιαζηνός αναφερόμενος στην τοπική και αρχαιοτάτη Εκκλησία της Καππαδοκίας γράφει χαρακτηριστικά: «Η περιφανής των λόγων Μητρόπολις, η μητήρ σχεδόν απασών των Εκκλησιών ούσα τε απ’ αρχής και νομιζομένη».

Η μεγαλώνυμος Καισάρεια είναι αρχαιοτάτη πόλη της Μικράς Ασίας στην περιοχή της Κιλικίας. Ονομαζόταν Μάζανα ή Μάζακα (πόλη της Σελήνης) και ήταν η πρωτεύουσα της Καππαδοκίας και έδρα του εγχώριου ηγεμόνος. Για κάποιες δεκαετίες έφερε και την ονομασία «Ευσέβεια» προς τιμήν του βασιλέως αυτής Αριαράθου του Ευσεβούς, ενώ κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μετονομάσθηκε από τον Αυτοκράτορα Τιβέριο σε Καισάρεια και παρέμενε πάντοτε η πρώτη πόλη της αγιοτόκου Καππαδοκίας. Η αίγλη της πόλεως παρέμενε αμείωτη καθόλη την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που διήρκεσε από το 395 μέχρι το 1071 μ.Χ.

Όταν τον Δ΄ αιώνα ο Μέγας Βασίλειος ανήγειρε την περίφημη «Βασιλειάδα» προς τα βόρεια της παλαιάς πόλεως, τότε αυτή μετατοπίσθηκε προς τα εκεί και σταδιακά εγκαταλείφθηκε η παλαιά πόλη.  Κατά δε τον Ζ΄ και Η΄ αιώνα η Καισάρεια περιήλθε ένεκα των περιπετειών της ιστορίας, υπό την πολιτική κυριαρχία, κατά μικρά χρονικά διαστήματα, των Περσών και των Αράβων.

Η ΚΑΤΑ ΘΕΡΟΣ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΗ ΙΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΗΣ ΕΣΩΚΑΣΤΡΙΝΗΣ ΒΛΑΧΕΡΝΗΤΙΣΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Η κατα θερος ΠΑΜμεγιστη ΙΕΡΑ
πανηγυρις της ΕΣΩΚΑΣΤΡΙΝΗΣ Βλαχερνητισσης Παναγιας

· Η Εσωκαστρινή Βλαχερνήτισσα ως Κιβωτού φυλακτήριον της Χαριτοβρύτου Θεομητορικής Εσθήτος.

· Τη Β΄ του αυτού μηνός (Ιουλίου), μνήμην ποιούμεθα της εν τη Αγία σορώ καταθέσεως της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου, εν Βλαχέρναις, επί Λέοντος του μεγάλου και Βηρίνης της αυτού γυναικός.

· Οι αθάνατες πολίτικες μνήμες παλαιών πανηγύρεων εν μέσω του θέρους για την αυτοκρατορική παλαίφατη Βλαχερνήτισσα Παναγιά της οποίας ο ναός κατέστη ιερά καθέδρα και «θεομητορικόν εγκόλπιον» της χαριτοβρύτου εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Στο μηναίο του Ιουλίου και συγκεκριμένα στο Συναξάριο της Β΄ του αυτού μηνός αναγιγνώσκουμε τους θεοπνεύστους στίχους: «Χιτών μεν Υιού Χριστοφρουροίς δημίοις / Εσθής δε Μητρός Χριστοφρουρήτω πόλει / Δευτερίη κατέθεντο σορώ Εσθήτα πανάγνου». Η ιστορική ταύτη γραφή ως αναμνήσεως αϊδίου υπόμνηση ανάγει πάντα Ορθόδοξο Ρωμηό, στον παρελθόντα χωροχρόνο της Θεοτοκοφρουρήτου Κωνσταντινουπόλεως, δεκαπέντε αιώνες πίσω, όταν επί των ημερών του αυτοκράτορος Λέοντος του Μεγάλου και Βηρίνης της αυτού γυναικός κατετέθη εκ Παλαιστίνης στην περιώνυμη και παλαίφατη εσωκαστρινή Βλαχερνήτισσα η χαριτόβρυτος Εσθής, ήτοι η λεγομένη Αγία Ζώνη, της Θεονυμφεύτου Θεομήτορος, η οποία απεθησαυρίσθη εντός της αποκαλουμένης «Αγίας Σορού» και κατέστη αρραγές τείχος και κραταιά σκέπη της Βασιλίδος των Πόλεων, όπως ψάλλει αγαλλομένη η Μήτηρ Ορθόδοξος Εκκλησία: «Παράδεισος τερπνός, ευωδίαν του Πνεύματος, Πανάχραντε αποπέμπτων, ο ναός κατέχων την σην Εσθήτα δέδεικται».